زیباترین تالاب ایران، تالاب انزلی

 بعد از گشت و گذار در دل ایران بزرگ تصمیم گرفتم که با همراه خانواده ام به تالاب انزلی گیلان سفر کنم. تالاب انزلی یکی از زیبا ترین و مهمترین تالاب های آب شیرین کشور در بندر انزلی است که سفر به آن روح و جسمم را طراوت بخشید. عکس های تالاب انزلی را در اینترنت دیده بودم ولی واقعا شنیدن کی بود مانند دیدن.

در  سفر به این تالاب با تنوع زیستی منحصربه‌فرد روبرو شدم. فهمیدم قدمت  این تالاب به ۱۵ هزار سال قبل برمی گردد که من را مات و مبهوت خودش کرد.

نیلوفرهای آبی و  لاله های دریایی چشم انداز شگفت انگیز را خلق کرده بودند که من هیچ گاه از دیدن آن سیر نشدم. زیبایی های تالاب انزلی با انچه که من در عکس های تالاب انزلی دیدم واقعا تفاوت زیادی داشت.

 ماهیگیری عکاسی پرنده‌نگری از محبوب‌ترین تفریحاتی بود که من در این منطقه انجام دادم. عکس های تالاب انزلی از همه نقاط این تالاب در دسترس هست با دیدن عکس های ان به وجد می ایید. آدرس تالاب انزلی به نظر من کمی دشوار بود.

 تالاب انزلی در استان گیلان به یکی از مقاصد مهم گردشگری شمال کشور تبدیل شده است و هر ساله گردشگران خارجی و داخلی بسیار زیادی را به سمت خود میکشاند.

 شهر انزلی بزرگترین بندر ایران در مازندران محسوب می‌شود و یکی از شهر های پر طرفدار ایران به حساب می‌آید. به دلیل بارش زیاد باران این شهر به یکی از پر باران ترین شهرهای ایران تبدیل شده است.  یکی از زیباترین و خاص ترین جاهای دیدنی شهر بندر انزلی تالاب یا مرداب انزلی است که در جنوب غربی سواحل دریای خزر قرار گرفته است. مرداب به زیستگاهی گفته می‌شود که در اثر ترکیب سیستم خشکی و دریایی شکل گرفته است. از نظر زمین شناسی خلیج هایی هستند که با تیغه  ماسه ای از یکدیگر جدا شده اند در واقع تالاب ها بسیار پر عمق هستند.

 من وقتی به این تالاب قدم گذاشتم ساعت‌های اولیه از شدت شگفتی و زیبایی آن نتوانستم حرفی بزنم و فقط به فکر زیبایی و شکوه آن فکر می کردم. برای پیدا کردن آدرس تالاب انزلی من از اپلیکیشن مکان یابی استفاده کردم که به نتیجه ای نرسیدم. تصمیم گرفتم که برای یافتن آدرس تالاب انزلی از بویمان انزلی کمک بگیرم و به راستی که ان ها به خوبی من را راهنمایی کردند.

 تالاب انزلی از نگاه من

 خوب است  که بدانید تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین‌المللی به ثبت رسیده است و یکی از نخستین تالاب های بین المللی ثبت شده در ایران به حساب می‌آید. تالاب انزلی تفاوت زیادی با سایر تالاب های موجود در ایران دارد به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر رطوبت و آب با هیچ یک از تالاب های ایران قابل مقایسه نیست.

 تالاب انزلی سرشار از لاله های مردابی بود که قرار گرفتن در میان لاله های مردابی من را به بهشت برین برد. من ترجیح دادم یک روز کامل را در دل این تالاب سپری کنم و از لحظه به لحظه آن عکس و فیلم گرفتم.

 تالاب انزلی یکی از تالاب های بسیار خاص و منحصر به فرد در ایران و جهان محسوب می شود. اگر بگویم صد گونه پرنده و ۵۰ گونه آبزی با چشم خود دیدم اغراق نکرده ام. من در اواخر بهار ۱۴۰۱ به این مرداب قدم  گذاشتم. پرنده های تالاب انزلی زیبا ترین قسمت سفر من به تالاب انزلی  بود.

من برای تکمیل کردن تحقیقاتم از فرد بومی که در اطراف تالاب زندگی می‌کرد و روزگارش را سپری می‌کرد سوالاتی پرسیدم و خلاصه اطلاعاتی که از ایشان دریافت کردم به شرح زیر است:

 تالاب طبیعی شکل گرفته است و آب آن، آب شیرین است.

 از ۱۱ روده اصلی و ۳۰ روده فرعی ساخته شده است رودخانه های زیر به این مرداب می ریزند و در نهایت همه با هم یکی می شوند و به دریای خزر می ریزند: رودخانه پیربازار، رمضان بکنده، قنادی، لله کا، بیجرود، نوخاله، هندخاله، سیاه درویشان، گاز رودبار، نرگستان، چومثقال، کلسر، شیجان، اسپند، چکوور، مرغک خالکایی، بهمبر، شیله سر و کانال مادر.

تالاب انزلی را خواهر خوانده تالاب کو شیر می نامند. تالاب کو شیر در پارک ملی ژاپن قرار گرفته است که آن هم همانند این تالاب زیبا هست و  ایستگاه های مهم برای پرندگان تبدیل شده است. بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده تالاب انزلی در حدود ۱۰۰ تا ۷۰ هزار سال پیش با رسوب گذاری در حاشیه ساحلی به وجود آمد.

در زبان محلی به این تالاب کاسپین قدیمی می گویند و طبق چیزهایی که خوانده ام این تالاب به دوره یخچالی برمیگردد .

دوره یخچالی به دوره ای  گفته میشود که با یخچال پوشیده شده اند و به مرور زمان به شکل مرداب تبدیل شده است تماشا کردن طلوع و غروب خورشید  در این مرداب به راستی من را به دنیای ماورایی برد و من مدهوش زیبایی تالاب شدم.

عمق تالاب انزلی به جزر و مد و بستگی دارد آب تالاب در بهار به ۵ متر می رسد و در تابستان کم و کمتر می شود. بارزترین  گل هایی که من در این مرداب دیده‌ام لاله مردابی و لوتوس یا لاله تالابی بود. این گیاهان را در ابتدا من با نیلوفر آبی اشتباه گرفتم.  به دلیل شباهت زیادی که با هم داشتند من آنها را با هم اشتباه گرفتم اما به گفته یک فرد محلی این لاله ها باهم تفاوت های بسیاری دارند و بسیار خاص هستند. در زبان محلی به اسم پسته دریایی شناخته می‌شود که کلاهک سبز رنگ با دانه های کوچکی همانند پسته دارد.

 لاله مردابی در اواخر بهار می روید. نیلوفرهای آبی تالاب انزلی از گیاهانی هستند که در این تالاب خاص و زیبا زندگی می کنند و به یکی از گل های بزرگ تبدیل شدند.

 جالب است بدانید این نیلوفرهای آبی محل زندگی پرندگان و محل قرار گرفتن تخم پرستو ها هستند. من این لاله ها را با دست  و چشمم لمس کردم.

پوشش گیاهی که من در تالاب انزلی دیدم بسیار خاص بود. پوشش گیاهی یکی از زیباترین قسمت هایی بود که من در این رودخانه زیبا دیدم.

 بیشتر پوشش گیاهی که چشمانم را به خود جذب کرد نی بود.  نی سراسر  مرداب را پوشانده بود و واقعاً دیدنی بود اگر به این مرداب رفتید دیدن زیبایی های آن را فراموش نکنید.

حیات وحش و پرنده های تالاب انزلی

حیات وحش تالاب انزلی با آنچه که در اینترنت خواندم واقعا تفاوت داشت. تالاب انزلی یکی از زیباترین و ارزشمندترین زیستگاه پرندگان آبزی و پیش پستانداران بود. گونه‌های مختلفی را دیدم که حتی اسم آنها را نمی دانستم این تالاب محل زندگی مرغابی و قو بود.

 یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان آبزی بومی و مهاجر آن به حساب می‌آید که حدود ۱۲ میلیون پرنده از جمله قو غاز و اردک در این منطقه زندگی می کند. اگر هم مانند من به دیدن قو  های زیبا علاقه مند هستید حتما سری به این تالاب انزلی بزنید. پرنده های تالاب انزلی بسیار زیبا و تماشایی اند.

 پرندگان مهاجر این محل را در فصل زمستان به عنوان خانه دومشان انتخاب می‌کنند. تالاب انزلی بسیار زیباست قرار گرفتن پرندگان زیبا در کنار مرداب زیبا و پرهیاهو فضایی منحصر به فرد را به وجود آورده بود که من واقعا مدهوش ان  شده بودم. انواع پرندگانی که من در این مرداب زیبا تماشا کردن عبارت است از:

   مرغابی سر سفید، مرغابی بلوطی، مرغابی تاجدار، مرغابی چشم طلایی، مرغابی سیاه کاکل، مرغابی سر حنایی، مرغابی کله سیاه، مرغابی کله سبز، عروس غاز، غاز خاکستری (شلخت) که همه را با چشم خود دیدم.

قو های  زیادی در این منطقه زندگی می کردند اما من موفق نشدم که تمام ان  ها را ببینم. من و خانوادم از دیدن این همه زیبایی به وجد آمده بودیم  و دیگر پرندگان هم در این منطقه دیدم که با نام محلی آنها را برایتان شرح می‌دهم تا اگر به این منطقه سفر کردید نام محلی آنها را بدانید.

مطلب دیلمان گیلان رو هم بررسی کنید .

ماهی خورک (کولی خوری)، گیلانشاه (مرغ باران)، عقاب تالابی، چنگر چارخو، خوتکای ابروسفید، کورکورسیاه، آبچلیک،  پلیکان، فلامینگو، بوتیمار کوچک (لوله گرد)، کشیم بزرگ و کشیم کوچک، کاکائی، خوتکای کله سرخ، طاووسک (تورسگ)، چلچله (حاج حاجی)،  چکاوک (کولکاپیس)، سار (سیا نسپر)، زاغچه (کشکرت)، زنبور خوار سبز، زاغ سیاه، کلاغ ابلق، قرقاول (تورنگ)، گاوچرانک، گنجشک (چی چی نی)، گیلار، دم جنبانک (دوم بالاسکنی)، سسک (سولوموس)، مرگوس کاکلی، مرگوس سفید، قوش (الغ)، قرقی (واشک)، خروس کولی، سلیم، مرگوس بزرگ، سینه سرخ، سهره گلی (هفت رنگ)، پرنده الیکایی (جینجیره) و…

پستانداران تالاب انزلی

پستانداران تالاب انزلی واقعا خاص بودند. شنیده بودم که تالاب انزلی پستانداران بسیار زیادی دارد اما هرگز باور نکردم تا اینکه با چشمان خود آن را دیدم. متاسفانه به گفته محلی ها پستاندارانی که در این منطقه زندگی می کردند در معرض خطر هستند  و جمعیتشان روز به روز با کاهش مواجه می‌شود. پستاندارانی همانند گراز شغال گربه جنگلی در این منطقه قبلاً به وفور یافت می شده اما با گذشت زمان  ان ها منقرض شدند. تالاب انزلی یکی از زیبا ترین تالاب هایی است که من ان را از نزدیک دیدم و تصمیم گرفتم که هر سال به تالاب انزلی سفر کنم و زیبایی هایش را از نزدیک ببینم.