در تهران بزرگ در مرکز شهر و مابین مغازه های که در خیابان اکباتان هستند باغی بزرگ وجود دارد که هنوز هم توانسته است در دل تمامی آلودگی‌های هوا زنده بماند، عمارتی در وسط این باغ قرار دارد که به لحاظ معماری و هنر زبانزد هست.
این عمارت به نام مسعودیه معروف است که از بناهای تاریخی به جا مانده از دوره قاجار و همان تهران قدیم است. این بنا به لحاظ معماری و رویدادهای تاریخی که در آن اتفاق افتاده از اهمیت ویژه ای برخوردار است در این قسمت قصد داریم به معرفی عمارت مسعودیه تهران بپردازیم پس با ما همراه باشید.
عمارت مسعودیه تا سالهای قبل ناشناس مانده بود و کسی فکرش را نمی کرد که در پشت میدان بهارستان و در هیاهو شلوغی خیابان جمهوری میراث با ارزش و فرهنگی به جا مانده باشد.
عمارت و باغی بسیار بزرگ که گفتنی های زیادی دارد باغی که تمامی ویژگی های یک باغ ایرانی را دارا می باشد و اثر معماری اروپایی بر ساخت بنای آن دیده شده است.
این عمارت در طول مدت زندگی‌اش کاربری های متفاوتی داشته است. این عمارت به دستور مسعود میرزا ساخته شد؛ به همین دلیل نام این عمارت زیبا و چشم نواز را مسعودیه گذشتند.
مسعود میرزا ملقب به ظل سلطان فرزند ارشد ناصرالدین شاه است. این عمارت به علت موقعیت مکانی که دارد اتفاقات بسیار گسترده‌ای را تجربه کرده است.
عمارت مسعودیه کجاست
عمارت مسعودیه در بافت مرکزی خیابان جمهوری و بهارستان قرار گرفته است و جز میادین اصلی پایتخت می باشد که در میدان بهارستان ضلع جنوب غربی خیابان اکباتان می توانید آن را مشاهده کنید.
برای رسیدن به عمارت مسعودیه راه های ساده وجود دارد که با استفاده از خط ۲ مترو تهران به سمت ایستگاه ملت حرکت کنید و بعد از خروج از ایستگاه به سمت خیابان اکباتان بروید ورودی عمارت مسعودیه در خیابان قرار گرفته است.
عکس عمارت مسعودیه تهران از زمان های قاجار به صورت واضح در دست نیست.
همچنین از ایستگاه مترو بهارستان می‌توانید به سمت ضلع جنوب غربی میدان بروید و در خیابان اکباتان به ورودی این عمارت زیبا می رسید.
اما راهی نسبتاً طولانی تر را پیش رو خواهید داشت اگر قصد استفاده از اتوبوس را دارید. خط میدان بهارستان به سمت میدان جمهوری می تواند گزینه خوبی باشد.
تاریخچه عمارت مسعودیه تهران
موسس خاندان قاجار که آقا محمد خان قاجار بودند، در سال هزار و دویست هجری قمری در تهران ساخت باغ ها کوچه ها کاخ ها و خیابان ها شکل مدرن و جدید ترین به خود گرفت و به عنوان نخستین سازنده شهر تهران توانست باغ نگارستان را در خارج از حصار شهر بسازد و بعد از آن محل سکونتش را از کاخ گلستان به باغ نگارستان انتقال داد.
این باغ و دو باغ دیگر که به آنها باغ نظامی و باغ سردار هم گفته می‌شود در خارج از تهران قرار گرفته است. باغ نگارستان در سال هزار و دویست و بیست و دو هجری قمری به صورت کامل ساخته شد در جنوب باغ نگارستان، باغ نگار و باغ نظامی قرار گرفته است که در سال ۱۲۹۳ توسط ظل السلطان خریداری شد و باغ مسعودیه و عمارت به آن اضافه گردید.
باغ نظامیه روی قطعه زمینی کاملاً مربعی شکل بنا شده است و با دیوارهایی به صورت کامل محصور پوشیده گردیده است. محل تلاقی محورهای بنا های اصلی در مرکز آن قرار دارد. عکس عمارت مسعودیه تهران تمام زیبایی های این عمارت را نشان نمی دهد.
مسعود همچون پدرش به ساخت بناهای گسترده در محدوده تهران و روستاهای نزدیک آن پرداخت و باغ و عمارت مسعودیه از چشمگیر ترین و زیباترین باغ های ساخته شده به دست او است.
عمارت مسعودیه در محل دولت آباد در سمت غربی عمارت نظامیه ساخته شده است، مساحت این زمین بالغ بر چهار هزار متر مربع است و معماری آن بی نظیر است. این عمارت به سر کارگری رضا قلی خان که به او سراج الملک هم گفته می‌شد در سال ۱۲۹۵ هجری قمری بنا شد.
هرچند تمام کاشی نوشته شده این بنا این تاریخ را نشان می دهند دو کتیبه در سردر اصلی دارای یک کتیبه در سردر کالسکه رو دو کتیبه در عمارت دیوانخانه و دو کتیبه دیگر در عمارت مشیریه قرار گرفته است و تمامی آنها به تاریخ ۱۲۹۸ هجری ثبت شده اند که می توان تاریخ ثبت شده را مرتبط با همان ابتدای سال های شروع به ساخت آن به حساب آورد.
پژوهش های باستان شناسی در بنای قاجاری عمارت مسعودیه و محوطه های مرتبط با آن در تهران از پنجم آبان ۹۰ تا ۱۰ خرداد ۹۱ به صورت متناوب انجام شد.
بر اساس مطالعات انجام داده شده که در سال ۱۲۸۴ خورشیدی مسعود به پسر خود به وکالت داد که خانه اش را به هر کسی که مایل بود بفروشد؛ در همین زمان السلطنه همسر جلال الدوله که دختر میرزا یوسف مستوفی الممالک صدر اعظم بود در سال ۱۳۲۸ این عمارت زیبا را به ازای ۵۰ هزار تومان به صورت کامل خریداری کرد.
در این معامله وکیل همدم السلطنه صدر اعظم وقت بود عمارت مسعودیه در طول سالهای عمرش و وقایع بسیار زیادی را مشاهده کرده است.
در جریان جنبش مشروطه با توجه به نزدیک بودن این عمارت به میدان بهارستان و اختلافاتی که میان مسعود و برادرش مظفرالدین شاه و فرزندش بود یکی از پایگاه‌های مخالفان محمدعلی شاه و مشروطه خواهان شده بود.
در سال ۱۲۸۷ در نزدیکی این عمارت بمب دست ساز در زیر کالسکه محمد علی شاه و منفجر شد که همین امر بهانه‌ای برای به توپ بستن مجلس شد. پس از واقعی بهارستان عمارت مسعودیه و سایر عمارت های مرتبط با مشروطه‌خواهان به رگبار بسته شدند.
رضا شاه در سال ۱۳۴۲ قمری عمارت مسعودیه را خریداری کرد و یک سال بعد آن را به وزارت معارف و فرهنگ هدیه داد. وزارت آموزش و پرورش از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۷۷ خورشیدی در این مجموعه فعالیت می کرد که در سال ۱۳۴۲ عمارت مسعودیه برای مدت زمان کوتاهی به عنوان دانشکده افسری انتخاب شده بود.
محوطه باغ مسعودیه تهران
مساحت اصلی باغ مسعودیه حدود ۴۰ هزار مترمربع بود که بعدها به واسطه تصرفات انجام شده و تغییرات گسترده در طول زمان مساحت آن به ۲ هکتار رسید.
سردر زیبای این مجموعه در نوع خود از جذاب ترین بناهای این مجموعه است که فقط به خاطر تزیینات زیبای آن مورد توجه قرار گرفته است با ورود به ان بسیار خودنمایی می کند.
شامل حوض آبرو و دیوانخانه است که به واسطه خیابانی به شکل سنگ فرش و به طور ۱۳۴ متر همچنین همراه با درختان کاج و بلند به ورودی متصل می گردد این درختان در گذشته چنار بودند.
برای بازدید از عمارت مسعودیه تهران می توانید به صفحه توضیحات سفر به شهر تهران پایتخت ایران مراجعه کنید.
عکس عمارت مسعودیه تهران از زمان های قدیم به صورت سیاه و سفید موجود است که در واقع عکس عمارت مسعودیه تهران به صورت سیاه سفید زیبایی های این عمارت را نشان نمی دهد.
در سمت چپ این بنا یک طبقه دیگر خودنمایی می کند که در مقابل بنای آجری سه طبقه قرار گرفته است. این در حالی است که در گذشته با ستون های سنگی و چراغ های پایه دار در میان درختان مرتفع چنار منظره عمومی باغ را تشکیل می دادند. قدمت عمارت مسعودیه تهران به دوره قاجار بر می گردد در واقع قدمت عمارت مسعودیه تهران به اوایل دوره قاجار بر می گردد. قدمت عمارت مسعودیه تهران حدود 150 تا -170 سال است.
بخش های مختلف عمارت مسعودیه تهران
- سفره خانه
- حوض خانه
- دیوار خانه
- حیاط سید جوادی
- عمارت سید جوادی
- حیات مشیری
- عمارت مشیری
- حیاط خلوت
- عمارت حیاط خلوت
- سردر عمارت
- سردر کالسکه
- باغ دیوانخانه
در یکی از عمارت ها کافه مسعودیه در آن دلبری می کند. این کافه با تمام کافه های شهر متفاوت است دمنوش و عرقیات آن بسیار خوشمزه و بی نظیر می باشند اگر دوست دارید بیشتر وقتتان را در فضای دلنشین و تاریخی بگذرانید می‌توان این کافه را انتخاب کنید.
طبقه زیرین عمارت به عکاسخانه معروف است که با همراه داشتن لباس های قاجاری با این لباس ها می توانید عکس های مختلف زیبایی را ثبت کنید. آدرس عمارت مسعودیه تهران را می توانید به راحتی بر روی نقشه تهران پیدا کنید. آدرس عمارت مسعودیه تهران بسیار سر راست است.
در عمارت دیگری که به آن سالن تماشاخانه هم گفته می‌شود تئاتر برگزار می گردد سایر ساختمان های مجموعه، هم اکنون به عنوان گالری فروش وسایل زیورآلات و سنتی دستساز اختصاص داد شده است. عمارت مسعودیه تهران نقشه ان به صورت کامل در دست نیست زیرا دچار تغییراتی شده است.
معماری عمارت مسعودیه
بر اساس مستنداتی که از عمارت مسعودیه تهران به جا مانده است این عمارت در ۲ قسمت اندرونی و بیرونی کاملا ساخته شده است و در حال حاضر اثری از قسمت اندرونی آن نیست قسمت بیرونی این مجموعه باغ عمارت مسعودیه را تشکیل می‌دهد در این باغ در حال حاضر ۷ عمارت را می توانید مشاهده کنید که به وسیله حیاط ها با هم متصل شدند.
در حرکت اصلی از سر در باغ یک سر در کالسکه خود را نشان می دهد و تا حیاط و مقابل دیوانخانه این محوطه ادامه پیدا می‌کند. تا به واسطه ستون های آجری و نرده های چوبی به دو قسمت غربی و شرقی تبدیل شده است که اکنون با استفاده از نرده جداسازی انجام شده است. حیاط مقابل دیوانخانه دارای یک حوض دایره شکل می باشد که در زمان قاجار به شعاع ۲ متر بود اما این با آجر به صورت کامل پوشیده شده است و تنها به جهت گذاشتن گل از آن استفاده می کنند. شما می توانید هنگامی که به این عمارت قدم گذاشتید عکس عمارت مسعودیه تهران را بگیرید و در خاطراتتان ان را ثبت کنید.