پاسپورت چند سال اعتبار دارد؟ چند مدل پاسپورت داریم؟ آیا اعتبار پاسپورت به سن نیز ارتباط دارد؟ اگر قصد مهاجرت یا سفر به خارج از کشور را داشته باشید، قطعا با سوالاتی مانند این یا چالش‌های دیگری مواجه خواهید شد. گذرنامه یا پاسپورت مدرکی رسمی است که از سوی دولت هر کشور برای شهروندانش صادر می‌شود. درواقع دریافت گذرنامه به این معناست که شخص می‌تواند در مدت اعتبار پاسپورت، از کشور خارج شود. پاسپورت‌ها انواع مختلفی دارند که اعتبار هر نوع نیز باهم تفاوت دارد. ما در این مقاله، انواع پاسپورت و اعتبار هر کدام را برای شما توضیح خواهیم داد.
انواع پاسپورت؛ تقسیم بندی بر اساس کاربرد
پاسپورت‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های مختص به خود را دارند. ما در ادامه به توضیح سه نوع رایج پاسپورت یعنی گذرنامه عادی، گذرنامه سیاسی و خدمت و گذرنامه موقت می‌پردازیم. البته اگر قصد دریافت پاسپورت داشته باشید، شاید اصطلاح «پاسپورت معتبر» یا «معتبر ترین پاسپورت دنیا» نیز به گوشتان بخورد. این اصطلاح به پاسپورتی گفته می‌شود که با داشتن آن و بدون ویزا می‌توان به تعداد مشخصی کشور سفر کرد. در ادامه در مورد 3 مدل رایج پاسپورت توضیح می‌دهیم»
1. گذرنامه عادی؛ گذرنامه‌ای برای عموم شهروندان
گذرنامه‌های عادی (Regular Passport) برای استفاده عموم شهروندان در سفرهای بین‌المللی صادر می‌شوند. این گذرنامه‌ها معمولاً برای بزرگسالان با اعتبار 10 ساله و برای کودکان زیر 16 سال با اعتبار 5 سال صادر می‌شوند. این نوع گذرنامه بیشترین استفاده را در میان شهروندان هر کشور دارد و به آن‌ها امکان می‌دهد به اغلب کشورها سفر کنند.
2. گذرنامه سیاسی و خدمت؛ برای افراد خاص در ماموریت‌های رسمی و کاری
گذرنامه‌های سیاسی و خدمت (Official and Service Passport) معمولاً برای مقامات دولتی که در ماموریت‌های رسمی خارج از کشور شرکت می‌کنند، صادر می‌شوند. گذرنامه‌های خدمت نیز برای کارکنان دولت که در ماموریت‌های خاص دولتی به خارج از کشور سفر می‌کنند، صادر می‌شود. هر دو نوع گذرنامه مزایای دیپلماتیک خاصی را به همراه دارند و ممکن است شامل معافیت‌های ویزا باشند.
3. گذرنامه موقت؛ گذرنامه‌ای برای شرایط اضطراری
گذرنامه‌های موقت (Temporary Passport) برای شرایط اضطراری صادر می‌شوند، مانند زمانی که شخص نیاز فوری به سفر دارد و زمان کافی برای صدور یک گذرنامه عادی نیست. این نوع گذرنامه‌ها معمولاً اعتبار کوتاه‌مدت دارد و فقط برای یک سفر خاص صادر می‌شوند.
جدول اعتبار انواع پاسپورت؛ تاثیر سن در مدت اعتبار
اعتبار پاسپورت‌ها بر اساس نوع و سن صاحب آن‌ها متفاوت است. البته باید توجه داشت که گذرنامه سیاسی و خدمت را همه افراد نمی‌توانند دریافت کنند و فقط به قشر خاصی از جامعه برای سفرهای کاری تعلق می‌گیرد. در جدول زیر، اعتبار انواع گذرنامه و تاثیر سن در آن نمایش داده شده است:
| نوع گذرنامه | اعتبار برای افراد بالای 15 سال | اعتبار برای افراد زیر 15 سال |
| گذرنامه عادی | 10 سال | 5 سال |
| گذرنامه سیاسی و خدمت | 3 سال (با توجه به نوع ماموریت) | 3 سال (با توجه به نوع ماموریت) |
| گذرنامه موقت | 1 سال | 1 سال |
لازم به ذکر است به‌تازگی، قوانینی اعمال شده که امکان تمدید 5 ساله را برای گذرنامه‌های 5 و 10 ساله فراهم می‌آورد. این قانون برای کسانی که قصد مهاجرت دارند یا در حال طی کردن فرآیند سیتیزن شدن هستند بسیار مفید است. شاید اکنون از خود بپرسید معنی سیتیزن شدن چیست؟ در پاسخ باید بگوییم زمانی که شما سیتیزن که کشور شوید، یعنی در واقع شهروند آن کشور محسوب می‌شوید و تفاوتی با افرادی که در آن کشور به‌دنیا آمده‌اند نخواهید داشت.
روش دریافت پاسپورت و مدارک موردنیاز
برای ثبت درخواست گذرنامه خود می‌توانید به‌صورت حضوری به یکی از شعب اداره گذرنامه یا پلیس فتا مراجعه کنید. برای ثبت الکترونیکی نیز باید درخواست خود را در سایت egozar.epolice.ir ثبت کنید. مدارک موردنیاز برای ثبت درخواست نیز عبارت‌اند از:
- فرم صدور گذرنامه
- اصل کارت ملی و شناسنامه (شناسنامه عکس‌دار برای افراد بالای ۱۵ سال)
- تصویر بیومتریکی که در پلیس +۱۰ گرفته می‌شود
- حضور افراد زیر ۶ سال و یک قطعه عکس
- گواهی اشتغال به تحصیل و دفترچه بیمه برای افراد زیر ۱۵ سال
- مجوز محضری برای افراد کمتر از ۱۸ سال از سمت پدر یا قیم قانونی دیگر
- مجوز محضری همسر برای بانوان متاهل
- اصل و کپی کارت پایان خدمت (یا معافیت) برای آقایان
عکس گذرنامه باید تمام رخ و با چهره فعلی شما باشد. برای بانوان نیز حجاب اسلامی و نداشتن آرایش مهم و ضروری است.
پاسپورت؛ مجوز خروج از کشور برای شهروندان هر کشور
در این مقاله در مورد انواع پاسپورت و مدت اعتبار هر کدام صحبت کردیم. گذرنامه عادی، گذرنامه سیاسی و خدمت و گذرنامه موقت 3 نوع از متداول‌ترین انواع پاسپورت است. گذرنامه عادی برای افراد بالای 16 سال، با 10 سال اعتبار و برای افراد زیر 16 سال با 5 سال اعتبار صادر می‌شود. گذرنامه سیاسی و خدمت برای قشر خاصی از جامعه و فقط برای سفرهای کاری با سه سال اعتبار صادر می‌شود. گذرنامه موقت نیز در شرایط خاص با یک‌سال اعتبار و فقط برای یک سفر خاص کاربرد دارد.