دروازه قرآن شیراز از دروازه های به جا مانده از زمان های بسیار قدیم است که امروزه به عنوان یکی از جاذبه های بسیار دیدنی و گردشگری استان فارس شناخته شده است.
این بنا که در طول زمان های مختلف بر اثر حوادث گوناگون و همچنین بلاهای طبیعی بار ها قسمت هایی از آن تخریب شد و مجدداً به دست معماران با سلیقه و هنرمند بازسازی شده است.
دروازه قرآن همچنان به گردشگران خوش آمد گویی می کند دروازه قرآن در تاریخ ۱۹ آذر ماه ۱۳۷۵ با شماره سند ۱۸۰۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. نقشه دروازه قرآن شیراز در زمان های قدیم به صورت کامل در دست نیست.
دروازه قران شیراز کجاست، قلب شهربهار نارنج
دروازه قرآن در شمال شرقی شهر شیراز در تنگه الله اکبر در میان کوه چهل مقام و بابا کوه قرار گرفته است و در خروجی شیراز به سمت شهر مرودشت و واقع شده است.
فلکه طاووسیه هم در نزدیکی این زمین تاریخی واقع شده است. دروازه قران در فاصله کمتر از ۱۰ متری مقبره خواجوی کرمانی می باشد و همچنین فاصله آن از باغ جهان نما کمتر از ۵۰۰ متر است و فاصله آن تا مقبره شاعر نام دار فارسی زبان حافظ شیرازی یک کیلومتر است. نقشه دروازه قرآن شیراز تمام مسیر ها را نشان می دهد.
تاریخچه دروازه قرآن شیراز
دروازه قرآن از نما های بسیار تاثیر گذار در زندگی ایرانیان و از بناهای ارزشمند اسلامی در ایران به حساب می آید و معمولاً برای طاقی شکل آن جایگاه ویژه برای قرار دادن یک یا چند جزء قرآن کریم در نظر گرفته می شود.
مرحوم شهری در رابطه با دروازه های شهر مختلف بیان می کند که از هر طرف و در چهارسو یک دروازه وجود داشت.
هر یک از این دروازه ها به نام های مختلفی شناخته می‌شود. نام اصلی این دروازه بر اساس راه اصلی شهر نامگذاری می شود مثلاً دروازه هایی که در شهر قزوین بودند در مورد قزوین و برخی دیگر به نام همان محل آن را می‌شناختند.
تعداد دیگری از دروازه ها به دلیل خصوصیات ویژه آنها مثل دروازه قرآن نامگذاری می شد در میان دروازه قرآن های ایران دروازه قرآن که در شیراز قرار گرفته است از نظر قدمت آن بسیار بیشتر از سایرین مورد استقبال قرار گرفته است و اهمیت زیادی دارد.
شیراز درگذشت دارای شش درب واضح بود.
- دروازه اصفهان
- دروازه سعدی
- دروازه قرآن
- دروازه قصاب خانه
- دروازه کازرون
- دروازه شاه
که در حال حاضر دروازه قرآن تنها دروازه به جا مانده در شهر زیبای شیراز است و مردم شیراز تنها آن را به عنوان دروازه شهرشان می شناسند. نقشه دروازه قرآن شیراز تمام ضلع های این مجموعه را نشان می دهد.
این دروازه به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شد و علت نامگذاری آن قرآنی است که به دستور امیر در آن قرارداده شد؛ تا مسافران از زیر آن عبور کند و از بلایا در امان بماند. نقشه دروازه قرآن شیراز تا حدودی این مناطق را نشان می دهد.
این دروازه به مرور زمان خراب شد تا اینکه در زمان زندیه به دستور کریم خان زند بازسازی شد. اتاقکی در بالای آن است در زمان زندیه به آنها اضافه شد و دو جلد قرآن بسیار بزرگ و نفیس به خط سلطان ابراهیم در شاهرخ تیموری در اتاقک بالای آن قرار داده شد.
این قرآن ها که به قرآن دروازه شیراز معروف شدند و اکنون در موزه پارس قرار گرفتند. دروازه قرآن در دوره قاجاریه به دلیل به وقوع پیوستن چند زلزله دچار صدمه شد که محمد زکی خان نوری لباسمان را تعمیر کرد و در دو سمت آن اتاق هایی برای پاسگاه و به منظور نگهبانی بنا کرد. با دیدن نقشه دروازه قرآن شیراز می توان به زیبایی دروازه شیراز زیبا پی برد.
آب انباری در کنار آن ساخته شده است که آب رکن آباد را پر می کند تا مسافران و زمانی که از راه می رسند در این میان استراحت کنند روزهای اول هر ماه قمری مردم از شهر خارج می شدند و زیر این قران عبور می کردند.
این بنا تا سال ۱۳۱۵ خورشیدی به صورت کامل برقرار بود و در آن سال ها به منظور توسعه راه های بین شخصی به دستور شهرداری شیراز دروازه قدیمی را با دشواری کامل با دینامیت ویران کردند.
به دلیل نبود دروازه و نگرانی مردم شیراز از این موضوع، دروازه قرآن کنونی را به دسته یکی از بازرگانان شیراز به نام حاج حسینی ایگار ساخته اند.
دروازه جدید در اندازه بزرگتر و قوس دار تر در ورودی کوچکی در دو طرف و به شکل اتاق های مستطیلی شکل که بر فراز آن هست بنا شد. عکس دروازه قرآن شیراز تمام زیبایی ها را نشان نمی دهد به قول جمله معروف شنیدن کی بود مانند دیدن….
در این بنا آیاتی از قرآن را به خط نسخ و ثلث دورتادور این دروازه نگاشته اند در پیشانی شمالی طاق آیه ۹ سوره اسرا نوشته شده است و بر پیشانی جنوبی این دروازه و سمت شهر شیراز ۸۸ سوره اسرا نوشته شده است. عکس دروازه قرآن شیراز در شب زیبایی بیش تری دارد.
به وصیت اعتماد التجار اتاق بسیار کوچکی در سمت چپ دروازه که به دره کناری آن مشرف است به آرامگاه اختصاص داده اند.
این بنا در سال ۱۳۷۵ ثبت شد و قدیمی ترین عکس های بر جا مانده از این دروازه مربوط به دوره قاجار است که این عکسها از معدود اسناد به جا مانده از این بنای تاریخی است که اثر عکاس شرق شناس به نام هارو دوستان می باشد و با تکنیک های بسیار ابتدایی رنگ کردن عکس که در عصر قاجار مرسوم بود رنگ شده است. آدرس دروازه قرآن شیراز را به راحتی می توانید پیدا کنید.
امروزه در اطراف دروازه قران مجموعه های گردشگری و تفریحی بسیار زیاد دیده می شود. مقبره خواجوی کرمانی شاعر سرشناس در نزدیکی آن و در یک بوستان قرار گرفته است بالاتر از مقبره خواجوی کرمانی است غار وجود دارد که یکی از آنها محل خلوت کردن زاهدان و عرفا با خدا بوده است.
قبر خواجه امرودین محمود وزیر معروف شاه در آن جا دارد. در ضلع شرقی کاملا از بین رفته است و کوه‌های اطراف به صورت کامل تغییر کرده اند و به شکل یک گردشگاه کامل با خدمات رفاهی بی نظیر در آمده است. آدرس دروازه قرآن شیراز بسیار سر راست است و به راحتی می توانید ان را پیدا کنید.
در میدان ورودی شهر گل های رنگارنگ گیاهان زینتی و همچنین تندیسی از طاووس قرار گرفته است که با جلوه های ویژه خوشامدگویی تمامی مسافران هستند در گذشته دروازه قرآن بر سر راه ورودی به شیراز قرار گرفته بود ولی بعد از مرمت های اخیر جاده ورودی به شیراز را در کنار این آثار تاریخی ساخته اند که به آن و آسیبی وارد نشود.
دروازه معروف شیراز
درباره دروازه دو نسخه قران که کاملاً دست نویس هستند به خطای ثلث نوشته شده اند این قرآن ها ظاهراً کتاب های بزرگ و بسیار سنگین هستند.
در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی دو قران خطی به موزه پارس انتقال پیدا کردند، همچنان در این موزه نگهداری می شود. البته در رابطه با نویسندگان و قرآن های نفیس به خط ثلث و باید به سلطان ابراهیم فرزند شاهرخ گورکانی اشاره کرد.
مردم شیراز به رد شدن از زیر قرآن اعتقاد خاصی دارند. یک رسم قدیمی مردم شیراز روز اول هر ماه قمری به کنار این دروازه می‌روند و از زیر قرآن رد می شوند و بدین ترتیب خود را تا پایان ما از بلا ها و مشکلات بیمه می کنند.
بهترین زمان بازدید از دروازه قرآن شیراز
دروازه قرآن شیراز از آن دسته از بناهای است که هم روز و هم در طی ساعات شب جذابیت خاص خود را دارد در روز جزئیات بنا و تزئینات معماری آن به صورت کامل قابل مشاهده است و عکس بیشتر میتوانید با این بنای بسیار زیبا بگیرید.
ولی در شب با توجه به نورپردازی بی نظیری که دارد این بنا به یادماندنی در ذهنتان ثبت می شود و خاطره بی نظیری از این شهر باقی می ماند. عکس های دروازه قرآن شیراز زیبایی های مسیر دراوزه را هم ثبت کرده اند.
دروازه قرآن از نمادهای کهن شیراز
در وازه قرآن شیراز به عنوان یکی از نماد های بسیار قدیمی شهر شیراز شناخته می شود.
در دهه پیش محوطه سازی شایانی برای زیبا کردن انجام شده است. تنگه الله اکبر و دروازه قرآن از گردشگاه‌های بسیار بی نظیر و همیشگی مردم شیراز و همچنین مسافران تازه به این شهر بزرگ و دوست داشتنی است.
نمای از آرامگاه کوروش کبیر
نمای کلی دروازه قرآن نماد از آرامگاه کوروش بزرگ است. مصالح به کاربرده شده در آن سیمان و سنگ است که پیشینه کاملاً سنت ساخته شده است و در سطح شمالی و جنوبی آن اندکی کاشی کاری به چشم می‌خورد. دروازه قرآن دارای ۱۹ بسیار بزرگ می باشد. دروازه قران در ضلع غربی راه پله ورودی به اتاق های بالا قرار دارد که اتاقش پنجره های مشبک را در خود را که دست که با کاشی کاری های بسیاری در هر سمت آن قرار گرفته اند و قرآن را در آن نگه داری می شود در ضلع شرقی آرامگاه سازندگی دروازه یعنی شادروان ایگار قرار دارد.