سفر به دومین شهر بزرگ ایران یکی از مقاصد سفر برای هر ایرانی است. تقریبا غیر ممکن است شیعه باشید و هوای سفر به مشهد به سرتان نزده باشد. وجود حرم امام رضا علیه الاسلام مانند آهنربا هر ساله زائران و مسافران زیادی را به عشق زیارت حرم به مشهد میکشاند.
حرم رضوی به جز جنبه زیادتی ای که دارد میتواند تاریخچه و فرهنگ قدیم ایران را نیز در اختیارتان بگذارد. وجود قسمت های مختلفی همچون موزه آستان قدس رضوی ، کتابخانه بزرگ حرم، فرهنگ سرا ها و…. به بخشی از حرم جنبه آموزشی نیز داده است. در مجله سفرآس 24 قصد داریم تا به معرفی بیشتر بخش های آموزشی حرم به خصوص موزه آستان قدس رضوی مشهد بپردازیم.
بازدید از موزه آستان قدس رضوی؛ سرگرمی در کنار زیارت
افراد زیادی هر سال به قصد زیارت حرم امام رضا علیه الاسلام راهی مشهد میشوند و علت اصلی ورود آن ها به حرم اغلبا زیارت است؛ اما اگر با دقت بیشتری به تابلوهای راهنما داخل حرم نگاه کنید متوجه بخش های متنوعی مانند موزه آستان قدس رضوی در این مجموعه معنوی خواهید شد. علاوه بر زائران گاهی اوقات دانش اموزان مدارس، دانشجویان، طلاب و…. را مشاهده میکنیم که به موزه برای کسب اطلاعات تاریخی وارد میشوند. در ادامه به طور مفصل شما را با بخش های مختلف این موزه آشنا خواهیم کرد.
موزه آستان قدس رضوی صحن کوثر چگونه افتتاح شد؟
در واقع طرح تاسیس این موره در سال های قبل انقلاب اسلامی و حدودا در سال 1316 مورد بررسی قرار گرفت. ارادت و عشق و علاقه مردم به امام رضا آنچنان زیاد بود که سالانه هدایای گران قیمت و نفیسی روانه بارگاه مطهر رضوی میشد.
حجم اشیا اهدایی سبب آن شد تا ساختمان موزه فعلی در 3 طبقه و در زمینی به مساحت 5700 متر مربع در سال 1324 افتتاح شود. پس از آن همه مردم میتوانستد از هدایا و اشیا قیمتی که به موزه آستان قدس رضوی اهدا میشد دیدن کنند و بخشی از تاریخ حرم و این گنجینه باشکوه و نفیس نیز به نمایش عموم درآمد.
جا به جایی موزه به تالار تشریفات حرم
در سال 1351 تصمیم بر آن شد تا موزه برگ تر شود چرا که هدایا به بخش های مختلفی تقسیم میشد؛ از همین رو این موزه به تالار تشریفات حرم منتقل شد و از سال 1356 پذیرای عموم بود تا بخش های مختلفی از هدایا و آثار تاریخی مانند فرش ها، وسایل روشنی، اجزا معماری حرم، کتاب های تاریخی، سکه و اسکناس های قدیمی و حتی مجموعه ای از آبزیان را به نمایش عموم بگذارد.
اما گسترش موزه آستان قدس رضوی صحن کوثر به همین جا ختم نشد و پس از انقلاب اسلامی گسترش بسیار زیادی پیدا کرد به طوری که امروزه شاهد 16 زیرمجموعه برای این موزه هستیم که همگی آن ها نفیس و دارای ارزش تاریخی هستند.
اصلی ترین بخش این موزه، موزه مرکزی آستان قدس است که 11 مجموعه گران بها را در خود جای داده است. ساختمان چهار طبقه این موزه شامل زیرزمین، همکف، طبقه اول و طبقه دوم میشود و نشان دهنده بزرگی این بخش است. در ادامه این مطلب سفرآس 24 به معرفی هر یک از بخش های موزه مرکزی خواهیم پرداخت.
مجموعه اسکناس های قدیمی
افتتاح این مجموعه همزمان با گنجینه تمبر موزه آستان قدس رضوی بوده است. در این موزه شما میتوانید اسکناس های 80 کشور مختلف دنیا را ببینید و با پول های کاغذی آن ها بیشتر آشنا شوید همچنین بازدید شما از این مجموعه اطلاعات شما را در زمینه تاریخچه پول های کاغذی ایران، واحد های پولی در تاریخ ایران، بانک های مسئول چاپ و انتشار اسکناس بالا میبرد. در تور مشهد از آبادان می توان از این مجموعه دیدن کرده و این آثار را مشاهده کنید.
از دیگر اسکناس هایی که در این مجموعه میتوانید ببینید شامل: اسکناس های بانک شاهنشاهی ایران است، اسکناس های بانک ملی در دوره اول پهلوی و سری کامل اسکناس های آلمانی با مبالغ فارسی که در طی جنگ جهانی اول در اختیار مخالفان دولت مرکزی ایران قرار میگرفت. موزه آستان قدس رضوی ساعت کاری مشخصی دارد میتوانید با موزه آستان قدس رضوی تلفن آن تماس گرفته و اطلاعات بیشتری را در این خصوص کسب کنید.
پربار ترین موزه سکه در خاورمیانه
مجموعه سکه های موزه آستان قدس رضوی مشهد یکی از غنی ترین مجموعه سکه ها در خاورمیانه است! در این گنجینه مجموعه ای سکه های تاریخ های مختلف ایران و 50 کشور دیگر است.
مجموعه آبزیان
دوستداران دریا و موجودات دریایی این بخش از موزه آستان قدس رضوی صحن کوثر مخصوص شما است! در این مجموعه میتوانید گونه هایی از نرم تنان، موجودات دریایی تاکسیدرمی شده، انواع صدف و حلزون های گوناگون و حتی ماهی عجیب غریبی به نام شیطان دریا مشاهده کنید. کافی است تا از موزه آستان قدس رضوی ساعت بازدید آن مطلع شوید و به دیدن این مجموعه بینظیر بروید.
سیری در ستارگان
در گنجینه نجوم موزه آستان قدس رضوی مشهد میتوانید اشیا قدیمی و جدیدی که برای رصد ستارگان مورد استفاده قرار میگیرند را بازدید کنید. انواع تلسکوپ، کره سماوی، دوربین های چشمی، اپرا، سکستانت و اکتانت و صدها شی دیگر بخشی از این مجموعه دیدنی است. پیشنهاد میکنیم قبل از رفتن به آنجا با موزه آستان قدس رضوی تلفن کنید و از باز بودن مجموعه مطلع شوید.
انواع سلاح های قدیمی را در این موزه پیدا کنید
در مجموعه سلاح های موزه آستان قدس رضوی میتوان سلاح و ادوات جنگی 400 سال اخیر ایران را مشاهده کنید و از دیدن آن ها شگفت زده شوید! انواع تفنگ و تپانچه، باروت دان های قدیمی، کمان ها، سپرهای جنگی ساخته شده از پوست کرگدن و گاومیش را میتوان در بین این مجموعه دید.
گنجینه ظروف
در این مجموعه نیز انواع ظروف سفالی، ظرف های چینی متنوع، سماورهای زغالی و… را میتوانید پیدا کنید. این مجموعه همزمان با گنجینه های شلاح، نجوم، مدال و ساعت افتتاح شد که هم اکنون در طبقه دوم موزه آستان قدس رضوی مشهد جا خوش کرده است.
مجموعه هنرهای تجسمی
حجم زیاد هدایا و آثار هنری و نقاشی باعث شد تا مجموعه ای جداگانه برای این بخش در موزه آستان قدس رضوی در نظر گرفته شود. آثار فاخر زیادی در این بخش انباشته شده است که برخی از مهم ترین آن ها شامل آثار کمال الملک نقاش معروف دوران قاجار است.
مجموعه ساعت موزه آستان قدس رضوی
دیدن گذر زمان در این مجموعه خالی از لطف نیست. ساعت های زیادی در این مجموعه وجود دارد که هر یک به نوعی جالب هستند برخی از آن ها شامل: ساعت های آفتابی و مکانیکی، انواع قطب نما، و تقویم ها میباشد. گران ترین ساعت مجموعه که از فاخرترین آن ها نیز هست ساعت آفتابی با توپ خورشیدی است که هنگام ظهر شرعی با تجمع نور خورشید در یک نقطه و انعکاس آن روی توپ ساعت که باروت ها در آنجا جمع شده اند انفجاری صورت میگیرد و ظهر محلی را اطلاع میدهد.
گنجینه تمبرها
در این قسمت از موزه آستان قدس رضوی میتوانید اولین تمبر دنیا که به پنی سیاه معروف است را ببینید! در این بخش صدها هزار تمبر وجود دارد که از زمان قاجار تا به الان قدمت دارند. تمبرهای 240 کشور دنیا نیز در این مکان گردآوری شده است که در تور مشهد از کرمانشاه می توانید از آنان دیدن کنید.
زیبایی های بیشتر در سایر موزه های حرم
موزه آستان قدس رضوی مشهد تنها به همین موزه مرکزی ختم نمیشود. تعدادی دیگر موزه وجود دارد که دیدن آن ها خالی از لطف نیستند. موزه آستان قدس رضوی ساعات بازدید مختلفی دارد که برای اطلاع بیشتر میتوانید به موزه آستان قدس رضوی تلفن کرده و از ساعات کاری ساید موزه های حرم مطلع شوید. در ادامه مختصر به بررسی هر یک از موزه ها خواهیم پرداخت.
موزه فرش
بزرگ ترین موزه تخصصی فرش ایران را در حرم میتوانید پیدا کنید! این موزه با داشتن فرشهای نفیسی همچون فرش ها شاه عباسی، هفت شهر عشق، معراج و…. یک از تفیس ترین و بزرگ ترین موزه های فرش کشور است. با توجه به اینکه موزه استان قدس رضوی ساعت کاری مشخصی دارد میتوانید با یک تماس از زمان های بازدید این موزه مطلع شوید.
موزه قران و نفایش
در ضلع شرقی روضه منوره میتوانید این موزه را ببینید. در دل این موزه انواع قران های هنری وجود دارد که هر یک ارزش بسیار زیادی دارد. در واقع میتوان گفت این موزه اولین گنجینه قران های هنری است که برای عموم به نمایش درآمده است.
موزه استاد فرشچیان
هنر استاد فرشچیان چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد، آثار هنری استاد آنقدری با ارزش هستند که قسمتی از حرم را برای نمایش این اثار فاخر در نظر بگیرند. 15 تابلو از آثار استاد فرشچیان در این قسمت از موزه قابل مشاهده است که آثاری همچون پنجمین روز آفرینش، ضامن آهو، عصر عاشورا و پناه در آنجا به چشم میخورد.
موزه مردم شناسی
این موزه در سال 1385 افتتاح شد. محیط این موزه در حمام تاریخی دوران صفوی است که به نام های حمام شاهی و حمام رضوی نیز شناخته میشوند. اشیایی همچون شمعدانی، خاتم کاری و… در این موزه دیده میشود. برای بازدید از این مجموعه باید از حرم خارج شده و از سمت راست سر در غربی صحن جامع رضوی وارد این موزه شوید.
و در انتها
موزه آستان قدس رضوی یکی از مکان هایی است که حتما یک بار باید به آنجا سر بزنید. مشهد شهری زیارتی است که اغلبا به خاطر وجود متبرک امام رضا علیه الاسلام راهی این شهر میشوند؛ اما اگر با دقت بیشتری داخل حرم را نگاه کنید میتوانید از جنبه های دیگر این بارگاه مانند موزه های آن نیز استفاده کنید. موزه آستان قدس با 16 گنجینه با ارزش میتواند نظر شما را به راحتی به خود جلب کند.