زندان اسکندر یزد، زندانی مبهم در دل تاریخ یزد

زندان اسکندر که به مدرسه ضیائیه معروف است و جز آثار تاریخی و مکان های بسیار دیدنی و جذاب و همچنین پرطرفدار یزد به حساب می‌آید. مدرسه ضیائیه در تاریخ بیست و سوم اسفند سال ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ۷۷۰ به ثبت آثار ملی ایران رسید و با توجه به قرار گرفتن آن در محله تاریخی فهادان به راحتی در کنار بازدید از سایر جاذبه ها می توانید از آن هم دیدن کنید. نقشه زندان اسکندر در یزد تمام قسمت های یزد را نشان می دهد.

زندان اسکندر یزد کجاست

اگر به یزد سفر کنید قطعا این سوال برای شما پیش می اید که زندان اسکندر یزد کجاست؟

زندان اسکندر در خیابان امام و در محله قدیمی فهادان قرار گرفته است و برای رسیدن به این بنای حیرت انگیز می‌توانید راهی کوچه رختشویخانه شوید و بعد از آن به سمت کوچه حمام وارد شوید و با سازه های گنبدی شکل و بسیار رفیع و گنبد باشکوه بی نظیری رو به رو می‌شوید. آدرس زندان اسکندر یزد عبارت است از:

 استان یزد -شهر یزد -محله فهادان –کوچه- رختشویخانه- کوچه حمام نو

برای رزرو تور یزد با کارشناسان سفرآس 24 ما در ارتباط باشید.

تلفن زندان اسکندر یزد به شرح زیر است:

0353601760 تلفن زندان اسکندر یزد

معرفی زندان اسکندر یزد

زندان اسکندر که به آن مدرسه ضیایی هم گفته می شود از جاذبه های بسیار دیدنی و تاریخی شهر یزد است؛ که به دلیل تاریخ مبهمش از شهرت بسیار زیادی برخوردار شده است. از ورود با صحنه بسیار گسترده‌ای روبرو می شود و عظمت و بزرگی این بنای تاریخی که در دوره ایلخانی بوده است شما را شگفت زده می‌کند.

 یکی از نکات جالب در رابطه با مدرسه ضیائیه شباهت زیادی به گنبد بنا های  یزد دارد. این اثر در تاریخ بیست و سوم اسفند ثبت ثبت ملی شد و در حال حاضر فروشگاه صنایع دستی شده است.

تاریخچه زندان اسکندر

در میان آثار تاریخی استان یزد مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر قدمتی به بسیار بالا دارد و حدود هشت قرن می باشد که مانند یک کوه بر دل تاریخ استوار مانده است. این بنا را بیشتر به زندان اسکندر می شناسند گفتنی است که اسکندر مقدونی در مسیر خود به سمت ری در مکانی که هم اینک یزد نام گرفته است.

بعدها در زمان ساسانیان و به فرمان یزدگرد اول در این محل شهری بنا شد که آن را یزدان گرد نام گذاشتند. هرچند در هیچ یک از در منابع  تاریخی نوشته هایی در رابطه با حضور یا عبور اسکندر از این مکان ثبت نشده است و تنها مورخان محلی آن را مطرح می‌کنند.

 با این وجود می‌توان از این شهر به عنوان یک موقعیت استراتژیکی بسیار مناسب برای استقرار نیروهای نظامی یونانیان نام برد که همین امر باعث آسان شدن تسخیر ایالات ماد و پارس به واسطه اسکندر شد.

 همچنین راهداری و ایستگاههای چاپار در مسیر راه پارس به سمت خراسان و به کرمان از یزد می‌گذشتند بنابراین حضور مکانی برای مخالفان اسکندر در این شهر چندان دور از انتظار نبود.

 احتمالا نقل قول تاریخ‌نویسان محلی یزد به حمله اسکندر مقدونی از تبعیدیان اسکندر در این شهر و همچنین هراس و نفرت مردم آن دوره از اسکندر مقدونی دلیل به وجود آمدن ناامنی‌ها و ناآرامی‌ها در آن زمان بود و به همین دلیل این بنا را زندان اسکندر نامیدند.

 در سده نهم هجری قمری پژوهشگران تاریخی از جمله جعفری در تاریخ یزد نام این زندان را به روایت زندان های اسکندر در آمیخت و این بنا را نخستین بنای شهر یزد نامید که به فرمان اسکندر مقدونی ساخته شده بود و از طرفی هم آن را زندان ذوالقرنین می دانند.

 در بخش از دیوان حافظ هم بیتی در رابطه با این زندان سروده شده است.

 ز اینکه این بنا به ویرانه خواست بکشد

 گودالی در قسمت‌هایی از آن به وجود آمد که آن را سیاه چاله میدان می دانستند و تصور زندان بودن این بنا را بیشتر و قوی تر می کند .

در جریان بررسی و مرمت کارشناسان این فرورفتگی در اثر احداث شبکه‌های آب‌رسانی زیرزمینی بود که این فرورفتگی ها به جای آن که نشانی از زندان باشد گواه از هوش ذکاوت ایرانیان را می داد که در تلاش برای یافتن آب در سرزمین کویری بودن اکثر کارشناسان کاربری زندان برای این بنا را به صورت کامل رد کردند و اعتقاد داشتند این بنا به هیچ عنوان زندان نبوده است.

 کتاب یادگار های یزد به نویسندگی ایرج افشار برگرفته شده است برخی منابع دیگر این بنا را به عنوان مسجد آرامگاه و مدرسه نمی خواندن و از زندان حرفی به میان نیامده است احتمال می‌رود که زندان اسکندر امروزه بقایای خانه های خاندان رضی و گنبد بنا و باقیمانده از بقعه قبور آنها باشد.

 معین الدین نطنزی از مورخان سده نهم هجری بود در نوشته هایش در رابطه با سرزمین یزد آن را به عنوان زندان ضحاک معرفی نموده است. این شهر در دوره فرمانروایی آل مظفر به لحاظ فرهنگی و مراکز تعلیم و تربیت به اوج خودش رسیده بود و در هیچ جای ایران به اندازه این شهر در مدارس و ادارات و تعالیم به وجود نیامده بود به گونه ای که یزد به دارالعلم معروف بود به همین دلیل مدارس در این شهر بیشترین تعداد را داشت و مدرسه ضیایی هم جزو یکی از این مدارس بود.

در حقیقت می توان گفت کارشناسان بر این باورند که این بنا به عنوان یک مدرسه در سال ۶۳۱ به واسطه ضیاء الدین حسین رضی که عارف آن دوره بود بنا شد و در سال ۷۵۴ قمری پسرانش به نام‌های مجدالدین حسن و شرف الدین علی آن را به صورت کامل دراوردن مدرسه ضیائیه بیشتر از ۷۰۰ سال پیش محل تدریس و آموزش علما بود.

 بر اساس شواهد تاریخی خاندان رضی در اطراف این بنا خانه های بسیار گسترده همراه با بادگیرهای بلند ساخته شده بود در آن زمان این ساختمان درگاه بلند به همراه دو مناره رفیعی و باغچه های پر از درخت بود و کتابخانه و حمام روبروی هم قرار گرفته بودند.

معماری مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر

معماری زندان اسکندر دارای ویژگی های منحصر به فردی است؛ زیرا در عین سادگی هنر معماری را به نمایش می‌گذارد در ساخت این منابع عظیم الجثه تاریخی تزیینات به کار گرفته نشده است و به نظر می‌رسد این بنا تنها به واسطه خشت خام ساخته شده است که شاید همین امر بیان‌کننده استقامت و ماندگاری آن در طی سال‌ها و قرن‌ها بوده است.

 مدرسه ضیائیه معماری آذری سبکی رفته شده از آذربایجان را بعد از اسلام و در زمان حکومت ایلخانیان را به نمایش می‌گذارد که به عنوان سبک مغولی هم شناخته می‌شود؛ ساخت این بنا در دو مرحله انجام شده در مرحله اول گنبدخانه قدیمی آن همزمان با دوره مغولان برای آرامگاه بود و مدرسه در آن زمان در کار نبود. در مرحله دوم و بعد از ۲۰۰ سال در اوایل قرن هشتم هجری قمری نحوه سازنده در کنار آن مدرسه ای را ساخت که در ادامه این بنا به مدرسه تبدیل شد.

بخش های مختلف مدرسه ضیائیه

گنبد زندان یا مدرسه با ۱۸ متر ارتفاع تنها به واسطه خشت خام ساخته شده است. گچبری هایی که بر روی آن قرار گرفته اند به رنگ طلایی و لاجوردی هستند که زیبایی فوق العاده ای را برای این عمارت به وجود آوردن متاسفانه بعد از گذشت زمان در این بنای باستانی قسمت های رنگ آمیزی شده اش از بین رفته است و بمای  خشتی تبدیل شده است به فضای زیر گنبدخانه گفته می‌شود که آسیب‌های زیادی را متحمل شده است و آثاری از کتیبه‌های آن نیست در این محل موزه کوچک قرار گرفته که با آب سنگ قبرها به صورت کامل در آن نگهداری می شود.

 در کنار همین در اطراف صحنه با حیاطی روبه‌رو می‌شوید که در ضلع غربی قرار دارد و بسیار بزرگ میباشد در کنار آن محرابی از گچ ساخته شده است و در حیاط علاوه بر ایوان  های کوچک چهار حیوان بلندتر هم به چشم می‌خورد که این بنا را به چهار ایوانی تبدیل کرده است.

 علاوه بر همه آنها رواق‌ها عنصر دیگری از فضای صحنه هستند و پای آبی با ۳۸ پله و به عمق ۲ متر و ۸۰ سانتی متر از سطح زمین قرار گرفته است که دسترسی به آب قنات را امکان پذیر نموده است چاه آبی با قطر دهانه دو متری در وسط این حیات است که به سردابی عمیق ختم  میشود.

 کف سرداب یک حوض قدیمی قرار دارد که به عنوان یکی از آثار به جا مانده از بناهای اولیه ساختمان خودنمایی می کند. در گوشه ای از حیاط اتاق هایی قرار گرفته اند که به  اتاق بادگیر معروف  است و می توان وارد آن شوید و از  نسیم خنک در دل تابستان لذت ببرید.

تور یزد از مشهد، تور یزد از شیراز و تور یزد از اصفهان همه روزه با تضمین بهترین قیمت قابل رزرو است.

نکات بازدید از زندان اسکندر

ساعت بازدید از این مدرسه یا زندان از ۸ تا ۱۹ و ۴۵ دقیقه می باشد و همه روزه به جز ایام تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۸ صفر، شهادت امام علی علیه السلام، شهادت امام جعفر صادق علیه السلام و رحلت امام خمینی رحمه الله امکان بازدید از این بنای تاریخی وجود ندارد. تصاویر زندان اسکندر یزد نشان از قدمت این بنا دارد.

 هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی پنج هزار تومان می باشد تعداد زیادی رستوران سنتی و مدرن و هتل در اطراف زندان اسکندر وجود دارد که فرصت یک اقامت دلنشین و صرف ناهار را برای شما فراهم می کند. از جمله مکان های تاریخی در نزدیکی این بنای ارزشمند می توان به خانه لاری‌ها موزه سکه بقعه دوازده امام و موزه مردم شناسی اشاره نمود. تصاویر زندان اسکندر یزد از قدیم در دست نیست اما تصاویر زندان اسکندر یزد زیبایی های تمام این بنا را نشان نمی دهد.