خلیج فارس یکی از بحرانی ترین منابع آبی است که در قلب خاورمیانه و در نزدیکی جزیره کیش واقع شده است. این منطقه در جنوب غربی آسیا واقع شده و شبه جزیره عربستان را از ایران جدا می کند. خلیج همیشه فارس زیبای ایران همیشه مورد توجه همه کشورهای به خاطر موقعیت استراتژیک آن بوده است. در ادامه سفرآس 24 با این خلیج زیبا بیشتر آشنا خواهیم شد.
خلیج فارس؛ نمادی از هویت ایرانی
این منطقه از طریق تنگه هرمز به طول 48 تا 96 کیلومتر با خلیج عمان و دریای عرب ارتباط دارد. منطقه خلیج فارس مهم ترین منطقه جغرافیایی واحد در جهان است. این خلیج در واقع امتداد اقیانوس هند محسوب می شود.
خلیج فارس و مناطق ساحلی آن بزرگترین منبع نفت خام جهان است. بنابراین نیروهای دریایی قدرتمندی از چندین کشور برای حفاظت از جریان نفت به سایر نقاط جهان در آبهای آن باقی مانده اند، به ویژه با توجه به اینکه این خلیج بیشتر انرژی مورد نیاز جهان را تأمین می کند! همچنین یک منبع ماهیگیری بزرگ است و زمانی مرکز اصلی صنعت مروارید بوده است.
خلیج فارس در تاریخ
اعتقاد بر این است که خلیج فارس تقریبا 15000 سال پیش شکل گرفته است و یک مسیر مهم حمل و نقل در تاریخ بود. بر اساس شواهد باستان شناسی که قدمت آن به اواخر عصر سنگ در 6000-5000 قبل از میلاد باز می گردد ، زندگی در خلیج فارس قرن ها حول مروارید طبیعی چرخیده است.
[irp posts=”2545″]حماسه گیلگمش ، شعری از 700 سال قبل از میلاد است که یکی از اولین نمونه های ثبت شده ادبیات داستانی است ، توصیف می کند که چگونه قهرمان با وزنه های بسته به پاهای خود برای “گل جاودانگی” به اعماق آب های خلیج شیرجه رفت. تا 100 سال بعد از میلاد ، پلینی جوان اعلام کرد که مروارید گرانترین کالاها در جامعه روم است و کالاهایی از خلیج فارس به عنوان ارزشمندترین صادرات، به کشورهای مختلف صادر میکردند.
نفت و گاز در خلیج فارس
خلیج فارس یک حوضه نیمه بسته است که بزرگترین ذخایر نفتی جهان و بزرگترین مسیر رفت و آمد کشتی های نفتکش است. اگرچه نفت در خلیج فارس در سال 1908 کشف شد ، اما تا دهه 1930 ، زمانی که یافته های بیشتری به دست آمد، علاقه کشورهای دیگر به نفت این منطقه دوباره زنده شد.
کشورهای حاشیه خلیج فارس درصد قابل توجهی از ذخایر و ظرفیت تولید نفت جهان را در اختیار دارند. در مورد تولید نفت، منطقه خلیج فارس – بحرین ، ایران، عراق، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی مهمترین منطقه های جهان در این صنعت هستند. تخمین زده می شود که تقریبا 50 درصد از کل ذخایر نفت جهان در خلیج فارس وجود دارد!
خلیج فارس تقریباً 18.2 میلیون بشکه نفت در روز صادر می کند. تقریباً 17 میلیون بشکه در روز با تانکرها از تنگه هرمز عبور می کند. علاوه بر این ، بیش از 3.5 میلیارد مکعب گاز طبیعی ، تقریباً 18 درصد محموله های جهان ، از طریق تانکرهای LNG از طریق تنگه تردد می کنند.
چند مسیر متناوب برای صادرات نفت و گاز خلیج فارس وجود دارد که باعث می شود تنگه هرمز به یک تنگنای مهم در جهان تبدیل شود. تنگه هرمز یک آبراه بین ایران و عمان است که خلیج فارس را به خلیج عمان و دریای عرب متصل می کند.
آب و هوای خلیج فارس
آب و هوای این خلیج خشک و نیمه استوایی است. گرما در تابستان گاهی آنقدر زیاد میشود که میزان تبخیر آب از آب ورودی بیشتر میشود و تا 50 درجه سانتی گراد میرسد. خلیج زمستان های سردی را نیز به خود میبیند و دمای هوا در این فصل تا 3 درجه هم گزارش شده است که البته جزیره کیش که دارای آب و هوای مناسبی است در این خلیج قرار دارد و شما می توانید با تور کیش از کرمان به این جزیره سفر کنید.
در عین شوری زیاد آب خلیج‌فارس، ۲۰۰ چشمه آب شیرین در کف و ۲۵ چشمه آب کاملاً شیرین در سواحل آن جریان دارند که منشأ همگی آنها از کوه‌های زاگرس در ایران است. آبهای شیرینی که وارد خلیج‌فارس می‌شوند عمدتاً محدود به روان آبهای کوه‌های زاگرس در ایران و کوه‌های ترکیه و عراق است. رودخانه‌های اروندرود، کارون، جراحی، مند، دالکی و میناببزرگترین و پرآب‌ترین رودخانه‌هایی هستند که به خلیج‌فارس می‌ریزند که بیشتر سرچشمه‌های آنها در کوه‌های زاگرس قرار دارند.
جنگ خلیج فارس
خلیج فارس مرکز جنگ ایران و عراق در سالهای 1359_1367 بوده است که در آن هر طرف به نفتکشهای طرف دیگر حمله کرد. در سال 1370 ، هنگامی که عراق به کویت حمله کرد، خلیج فارس دوباره زمینه ای برای آنچه “جنگ خلیج فارس” یا “جنگ خلیج” نامیده می شد، قرار گرفت. اگرچه علیرغم نام این جنگ، درگیری در درجه اول بر سر زمین های کویت بود.
قبل از بیرون راندن عراق از کویت در سال 1370 ، سربازان عراقی بیش از 500 چاه نفت کویت را به آتش کشیدند و میلیون ها بشکه نفت را در خلیج فارس ریختند که باعث بحران زیست محیطی و تهدید نیروگاه های نمک زدایی در سراسر منطقه شد. این منطقه دوباره در سال 1382 با حمله نیروهای آمریکایی و انگلیسی به عراق، صحنه جنگ بود. ذخایر عظیم نفت خلیج فارس این منطقه را منبع مستمر تنش های بین المللی می کند و این نشان دهنده اهمیت زیاد خلیج همیشه فارس در جهان است.
استرابون و بطلمیوس ، جغرافی دانان قدیم ، این آب را خلیج فارس نامیده اند نامی که تا زمان معاصر نیز همچنان پابرجا بوده است. در سالهای اخیر؛ و از دهه 1960 گروههای خاصی تلاش کردند نام و تاریخ این خلیج باستانی را تغییر دهند. و آن را از خلیج فارس به نام هایی همچون خلیج عربی تغییر دهند؛ اما این خلیج همیشه فارس خواهند ماند.
خط ساحلی خلیج فارس
کشورهای دارای خط ساحلی در خلیج فارس عبارتند از:
- ایران در شمال
- بخشی از عمان به شرق
- امارات متحده عربی و قطر در جنوب
- عربستان در جنوب غربی
- کویت و عراق در شمال غرب.
جزایر کوچک مختلفی نیز در خلیج فارس قرار دارد که چند مورد از آن ها در سفرآس 24 معرفی شده اند.
جزایر حومه خلیج فارس
قشم نیز بزرگترین جزیره خلیج فارس است که متعلق به ایران است. جزیره قشم دارای جاذبه های طبیعی فراوانی است، از جزایر بکر گرفته تا جنگل ها، دره ها تا غارها، زیبایی های این جزیره تمام نشدنی است! طول این جزیره 135 کیلومتر و عرض آن نیز 40 کیلومتر است. ماهیگیری یکی از شغل های پیشرو است که توسط مردم جزیره قشم انجام می شود.
به جز خلیج های شنی و تپه های گلی حاشیه شمال غربی، این جزیره با مساحت 1200 کیلومتر مربع، دارای خطی نامنظم و ساحلی به طور کلی صخره ای است. تپه های نامنظم روی قشم را پوشانده است. برخی از آنها بیش از 270 متر ارتفاع دارند و یکی حتی به 406 متر می رسد. این جزیره یک منطقه آزاد تجاری است و گردشگران خارجی تا 14 روز به ویزا نیاز ندارند.
در شمال غربی جزیره قشم ، دره زیبا و پر پیچ و خم چاهکوه قرار دارد. دره چاهکوه دره بزرگ خاورمیانه است. شکل های سورئال سنگ های عظیم دره نتیجه هزاران سال فرسایش بر اثر باران و باد است. شهرت چاهکوه در بین بومیان به عنوان محل زندگی تخم شیطان برای گردشگری منطقه بسیار جذاب است.
جزایر ناز یکی از جاذبه های ژئوپارک قشم است. این جزایر در 22 کیلومتری شهر قشم در ساحل جنوبی واقع شده اند و با بسترهای مرجانی خود یک اکوسیستم بسیار ویژه برای بی مهرگان و دیگر آبزیان ایجاد کرده است. هر جزر و مدی ناز را از جزیره قشم جدا می کند و پدیده ای شگفت انگیز به وجود می آورد. البته جزیره زیبای کیش که در نزدیکی جزیره قشم واقع شده است را نباید دست کم گرفت و می توانید با تور کیش از شیراز به این جزیره نیز سفر کنید.
اختلاف نامگذاری: خلیج فارس یا خلیج عربی
نام توده آب جدا کننده فلات ایران، که از لحاظ تاریخی و بین المللی به نام خلیج فارس، شناخته می شود از دهه 1960 توسط برخی کشورهای عربی مورد مناقشه قرار گرفته است. خلیج فارس در طول تاریخ ، در نقشه ها، اسناد و دیپلماسی، از ایرانیان باستان که امپراتوری عظیم آنها بر منطقه تسلط داشت، تا یونانی ها و انگلیسی ها مورد استفاده قرار گرفته است.
تلاش برای نامیدن آن به عنوان نام جعلی خلیج عربی که در جریان جنبش ناسیونالیستی پان عرب در اواخر دهه 1950 بود، توسط جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر برانگیخته شد. در دهه 1960 ، کشورهای عربی خلیج عربی را اجباری کردند و شورای همکاری خلیج فارس از آن نام استفاده می کند.
[irp posts=”2599″]سازمان ملل متحد از خلیج فارس استفاده می کند. یک مقاله در سال 2006 توسط یک گروه کاری سازمان ملل متحد در اسناد تاریخی پیدا شد که به گفته آن اصطلاح خلیج فارس توسط داریوش، پادشاه ایرانی در قرن پنجم قبل از میلاد ابداع شده است. مانند بسیاری دیگر از آثار ملی، کشور همواره به دنبال حفظ تاریخ و میراث خلیج فارس است و از ریشه کن کردن این نام از کتاب های تاریخ جلوگیری می کند.
در انتها
خلیج همیشه فارس ما، یکی از مهم ترین نقاط استراتژیک در جهان است که علت گذرگاه بودن آن برای مسیر های دریایی، صنعت استخراج نفت و استخراج محصولات دیگری همچون مروارید و آبزیان مختلف، این خلیج به منطقه ای مهم در جهان تبدیل شده است. خلیج فارس با داشتن زیبایی های بی نهایت خود جنگ های زیادی را هر روزه به خود میبیند و همواره در تاریخ بر سر به دست آوردن این منطقه و یا حتی تغییر نام آن جنگ ها و درگیری های سیاسی و نطامی زیادی شده است.