کلیسای وانک اصفهان در محله ارمنیان

کلیسای وانک اصفهان در سال 1606 تأسیس شد و توسط صدها هزار ارمنی که توسط شاه عباس اول به اجبار در پایتخت جدیدش به عنوان بخشی از سیاست زمین سوخته او در ارمنستان در طول جنگ عثمانی 1603-1618 اسکان داده شدند، ساخته شد.

ثروت و استقلال متفاوت این حومه یعنی جلفا یا منطقه ارمنیان در آن سوی رودخانه زاینده رود و ترکیب التقاطی آن از مبلغان ، مزدوران و مسافران اروپایی را می توان تقریباً به صورت زمانی در ترکیب سبک های ساختمانی و تضادهای کلیسای جامع در معماری بیرونی و داخلی آن ردیابی کرد.

تاریخچه کلیسای وانک اصفهان

کلیسای وانک در کوچه کلیسا – خیابان نظر شرقی واقع شده است. این خیابان بخشی از محله ارامنه اصفهان، جلفا است. در سال 1606، فقط یک نمازخانه بود. سپس در سال 1655 به کلیسای وانک با گنبد دو لایه مرتفع بازسازی شد. اعداد این دو سال بر روی کاشی کاری بالای دروازه کلیسا حک شده است.

قدیمی ترین کلیسای ایران، کلیسای جامع مادر سورپ سرکیس در تهران است. در میان دو کلیسای معروف، کلیسای بیت لحم قدمت بیشتری نسبت به کلیسای وانک اصفهان دارد.

ویژگی های منحصر به فرد کلیسای وانک اصفهان

کلیسای وانک یک شاهکار معماری است. ساخت این کلیسای جامع در زمان شاه عباس دوم آغاز شد. معماری کلیسای وانک ترکیبی از معماری ایرانی و ارمنی است. به همین دلیل است که وقتی برای اولین بار به این کلیسای قدیمی می رسید، خواهید دید که این کلیسای جامع تنها کلیسایی است که با مصالح بومی مانند خشت و آجر ساخته شده است.

یقیناً راهی برای نشان دادن فرهنگ آمیخته و دایره همزیستی است که چهار بیش از 400 سال در جلفا پابرجا بوده است. پس در تور مشهد از اصفهان و بلعکس می توانید این اثر تاریخی و شاخص را مد نظر قرار دهید.

نمای بیرونی کلیسای جامع از آجر زرد کم رنگ ساخته شده است و تصور اشتباهی از آنچه باید در داخل کلیسا باشد را به وجود می آورد. نمای داخلی کلیسای جامع وانک یک شاهکار هنری واقعی است که نمایانگر نقاشی های دیواری، کنده کاری و کاشی است.

این نقاشی‌ها ترکیبی از داستان‌های کتاب مقدس بر روی گنبد، تزئینات گل ایرانی در سقف‌ها و نقوش ملی ارمنی بر روی دیوارها هستند. بازدیدکنندگان همچنین می‌توانند صحنه‌هایی از زندگی شهدای ارمنی را که توسط عثمانی‌ها شکنجه می‌شوند، مشاهده کنند. نقاشی های دیواری با کاشی های طلایی و آبی قاب شده اند و فضایی گرم و غنی را در داخل کلیسا ایجاد می کنند.

موقعیت کلیسای وانک اصفهان

کلیسای وانک در منطقه جلفا و در ساحل جنوبی رودخانه زاینده رود و نرسیده به مرکز شهر واقع شده است. پیاده روی تا موزه موسیقی اصفهان 5 دقیقه، تا ایستگاه مترو و سی و سه پل 20 دقیقه است. در اطراف کلیسای جامع چند کافه و رستوران وجود دارد.

محل اقامت در نزدیکی کلیسای وانک

اگر می خواهید در فاصله کمی از کلیسای وانک اصفهان باشید، هتل 2 ستاره جلفا در 1 دقیقه پیاده روی تا کلیسا قرار دارد. همچنین می‌توانید هتل‌هایی را در کنار رودخانه زاینده‌رود در نظر بگیرید – به این ترتیب می‌توانید نزدیک کلیسای وانک اصفهان و دیگر جاذبه‌های شهر اقامت کنید.

برای اقامتی مجلل، هتل 5 ستاره پارسیان کوثر و هتل عباسی را پیشنهاد می کنیم که گوهرهای واقعی مهمان نوازی ایرانیان هستند. همچنین هتل 4 ستاره عالی قاپو و هتل توریست 3 ستاره و هتل پارت برای اقامت بیشتر مقرون به صرفه است.

در نزدیکی کلیسای وانک کجا غذا بخوریم

منطقه ارمنی، جایی که کلیسای وانک اصفهان در آن قرار دارد، یک مقصد توریستی محبوب است و بنابراین گزینه های بسیار خوبی برای ناهار یا شام دارد. یکی از بهترین رستوران ها در نزدیکی کلیسا است. می توانید غذاهای ایتالیایی را در رستوران و کافه هرمس و یا غذاهای سنتی ایرانی را در کافه شربت فیروز یا رستوران آرک میل کنید. کافه بهار نارنج منوی صبحانه و میان وعده ها را در فضای داخلی با دکوراسیونی غنی ارائه می دهد. همچنین برای نوشیدنی و دسر می توانید کافه Gyumri و Cafe Jazzve را بررسی کنید.

چه زمانی از کلیسای وانک اصفهان دیدن کنیم

کلیسای وانک از ساعت 9:00 تا 18:00 برای بازدیدکنندگان باز است و برای اقامه نماز از ساعت 12:30 تا 15:00 تعطیل می کند. به جز خود کلیسای جامع، حیاطی وجود دارد که دارای یک برج ناقوس، چندین قبر مسیحیان ارتدکس و معترض، کتابخانه، موزه و یک بنای یادبود نسل کشی ارامنه در سال 1915 در ترکیه است. ممکن است قبل از رفتن به خاکریز زاینده رود برای تفرجگاه عصرگاهی مدتی را در اینجا بگذرانید.

نقاشی های دیواری کلیسای وانک اصفهان

فضای داخلی با نقاشی های دیواری ظریف و کنده کاری های طلاکاری پوشانده شده است و شامل یک تخته چوبی از کاشی کاری های غنی است. گنبد مرکزی با رنگ آمیزی ظریف آبی و طلایی داستان کتاب مقدس خلقت جهان و اخراج انسان از عدن را به تصویر می کشد.

آویزهای سرتاسر کلیسا با نقشی از سر کروبی که با بال‌های تا شده معمولی هنر ارمنی احاطه شده است، نقاشی شده است. سقف بالای ورودی با نقوش گلهای ظریف به سبک مینیاتور ایرانی نقاشی شده است . دو بخش یا نوار نقاشی دیواری در اطراف دیوارهای داخلی کشیده شده است: بخش بالایی وقایع زندگی عیسی مسیح را به تصویر می‌کشد، در حالی که بخش پایینی شکنجه‌های اعمال شده بر شهدای ارمنی را نشان می‌دهد.توسط امپراتوری عثمانی .

موزه دو طبقه در قسمت شمالی حیاط شامل نمایشگاه هایی از برخی از قدیمی ترین کتاب هایی است که با یکی از اولین دستگاه های چاپ در خاورمیانه چاپ شده اند.

دیگر اقلام ارزشمند و جالب در این موزه عبارتند از:

• صلیب های چوبی کنده کاری شده
• ظروف
• کتب مقدس قدیمی
• کوچکترین کتاب مقدس در جهان
• یک تکه موی کوتاه به ضخامت حدود 0.004 اینچ با کلمات نوشته شده به زبان ارمنی که از طریق میکروسکوپ قابل مشاهده است.

بناهای تاریخی مهم در کلیسای وانک

یادبود نمادین 24 آوریل.

یک کتابخانه با بیش از 10000 کتاب در کنار موزه وجود دارد.

سنگ قبرهای این کلیسای جامع متعلق به کشیشان، مشاوران روسی و انگلیسی، سیاستمداران، پزشکان و افرادی است که در روند ساخت و تکمیل کلیسا مشارکت داشته اند.

حیاط کلیسای وانک اصفهان

حیاط شامل یک ناقوس بزرگ مستقل است که بر فراز قبرهای مسیحیان ارتدکس و پروتستان قرار دارد. این قبرها شامل قبرهای سر جورج مالکوم، افسر ارتش انگلیسی، الکساندر دکوور، کنسول و بانکدار روسیه، و اندرو جوکس ، جراح انگلیسی و عامل دولت بریتانیا است. یک پلاک کاشی کاری که به زبان ارمنی نوشته شده است در ورودی کلیسای جامع دیده می شود.

قبرهایی نیز در امتداد دیوار بیرونی قبل از ورودی قرار گرفته اند که کتیبه هایی به زبان ارمنی دارند. در گوشه ای از حیاط، محوطه ای مرتفع با بنای یادبود نسل کشی ارامنه در سال 1915 وجود دارد. در سراسر حیاط و رو به کلیسای جامع، ساختمانی وجود دارد که کتابخانه و موزه را در خود جای داده است. در خارج از این ساختمان چندین سنگ حکاکی شده وجود دارد که صحنه هایی از کتاب مقدس را نشان می دهد.

کتابخانه و موزه کلیسای وانک اصفهان

موزه خاچاطور کساراتسی در مقابل کلیسای جامع نجات مقدس

این کتابخانه شامل بیش از 700 کتاب دست نویس و بسیاری از منابع ارزشمند و منحصر به فرد برای تحقیق در زبان ها و هنرهای ارمنی و اروپای قرون وسطی است. در این موزه آثار متعددی از تاریخ کلیسای جامع و جامعه ارامنه اصفهان به نمایش گذاشته شده است، از جمله :

• فرمان 1606 شاه عباس اول مبنی بر تأسیس جلفای نو .
• چندین فرمان عباس اول و جانشینانش در محکومیت و ممنوعیت مداخله یا آزار و اذیت ارامنه و اموال و امور آنها.
• چاپخانه تاریخی و اولین کتاب چاپ شده در ایران.
• لباس‌ها، هیولاها، جام‌ها، و سایر مصنوعات مقدس .
• لباس‌های صفوی ، ملیله‌ها، نقاشی‌های اروپایی که توسط بازرگانان ارمنی بازگردانده شده‌اند، گلدوزی‌ها و دیگر گنجینه‌های میراث تجاری جامعه.
• نمایش های قوم شناسی که جنبه هایی از فرهنگ و مذهب ارمنی را به تصویر می کشد.
• نمایش گسترده ای از عکس ها، نقشه ها و اسناد ترکی (همراه با ترجمه) مربوط به نسل کشی ارامنه در ترکیه در سال 1915.
• کلیسای جامع بر معماری و تزئینات بسیاری از کلیساهای ارتدکس بعدی در منطقه تأثیر زیادی گذاشته است.
• در انتها علاوه بر کلیسای وانک اصفهان کلیساهای دیگری نیز برای بازدید وجود دارند که به شرح زیر می باشد.

معروف ترین کلیساهای ایران

مسیحیان زیادی در طول تاریخ این کشور در ایران زندگی می کردند و بیش از 600 کلیسا در ایران وجود دارد.

کلیسای قاره (کلیسای سنت تادئوس)

کلیسای قاره (صومعه تادئوس مقدس) که در سال 2008 به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد، یکی از قدیمی‌ترین و احتمالاً مشهورترین کلیساهای ایران است.

این کلیسای زیبا از برجسته ترین آثار مسیحی کشور است و در استان آذربایجان غربی واقع شده است.

هر ساله مسیحیان زیادی از کشورهای همسایه در فصول مختلف سال از این کلیسا دیدن می کنند. معماری این کلیسا ویژگی های منحصر به فردی دارد و با توجه به سازه های اطراف، ظاهری شبیه به یک قلعه نیز دارد.

ارامنه بر این باورند که این کلیسا اولین کلیسای جهان است و سالانه گردشگران زیادی برای مراسم مختلف و جشن های مذهبی از این مکان دیدن می کنند.

کلیسای جامع سنت سرکیس

این کلیسا که در بخش مرکزی تهران قرار دارد، یک کلیسای حواری ارامنه است که در سال 1970 تکمیل شد. قسمت بیرونی این کلیسا از سنگ مرمر سفید ساخته شده است و دیوارهای داخلی با نقاشی هایی با موضوعات کتاب مقدس پوشیده شده است.

این کلیسای بزرگ‌ترین کلیسای تهران محسوب می‌شود و یک بنای یادبود نسل‌کشی ارامنه در حیاط ساختمان به یاد کشتار سیستماتیک ۱.۵ میلیون ارمنی توسط دولت عثمانی بین سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۳ وجود دارد.

کلیسای مریم مقدس

بزرگترین کلیسای تبریز که به کلیسای مادر خدا یا کلیسای سورپ مریم اسدوادزادزین نیز معروف است، بیش از 500 سال پیش ساخته شده و مرکز اصلی اعمال مذهبی در بین ارامنه این شهر به شمار می رود.

مارکوپولو، کاشف ایتالیایی، در حدود سال 1275 شمسی، هنگامی که در مسیر خود به چین از تبریز می گذشت، از این کلیسا در سفرنامه خود یاد کرده است. این کلیسا یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری شهر است و هر ساله مراسم مذهبی زیادی در این شهر برگزار می شود.

صومعه سنت استپانوس

این کلیسا در 15 کیلومتری شمال غربی شهرستان جلفا در آذربایجان شرقی قرار دارد و قدمت آن به قرن نهم می رسد. پس از چندین بار آسیب دیدن بر اثر زلزله و جنگ، در زمان صفویه بازسازی شد.

این کلیسا در منطقه ای کوهستانی در دره ای سرسبز واقع شده است. حصار سنگی از صومعه محافظت می کند و معماری و طرح های انجام شده بر روی سنگ آن را به یک بنای تاریخی منحصر به فرد در بین بازدیدکنندگان تبدیل کرده است.

کلیسای ارمنی سنت گاراپت

این کلیسا که در جنوب ایران در شهرستان آبادان قرار دارد در سال 1327 تاسیس شده و از آن زمان تاکنون بازدیدهای خارجی و داخلی فراوانی داشته است.

نکته جالب در مورد این کلیسا مجاورت آن با مسجد معروف این شهر به نام امام موسی بن جعفر است و به زیبایی بیانگر احترام و ارتباطی است که بین افراد مذاهب مختلف وجود دارد. در طول 8 سال جنگ ایران و عراق، این مسجد به مرکزی برای آموزش و آماده سازی سربازان تبدیل شد. امروزه تعداد زیادی مسیحی در این شهر زندگی نمی کنند و به همین دلیل مراسم کمتری در کلیسای سنت گاراپت برگزار می شود.