شهر خرم آباد از بزرگترین شهر لرنشین است که بیست و سومین شهر پرجمعیت ایران و مرکز استان غرب لرستان می باشد. جمعیت آن در زمان سرشماری که در سال ۱۳۹۵ اعلام شده است ۳۷۳٬۴۱۶.
شهر خرم آباد در ارتفاع ۱۳۴۷ متری از سطح دریا و در میان رشته کوه های زاگرس قرار دارد. فاصله خرم‌آباد تا پایتخت ۴۹۰ کیلومتر است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران جنوب اهمیت ارتباطی زیادی به آن تعلق دارد.
به طور کلی مردم خرم‌آباد از مردم فیلی هستند و گویش آن ها لری خرم آبادی است. فیلی به معنی ساکنان منطقه والیان فیلی است که گروهی از مردم کرد و لر در آن مستقر شده اند. این گروه از مردم در غرب ایران و در جنوب غربی کردستان عراق ساکن شدن اهالی خرم آباد لر و لک هستند و این شهر جز بزرگترین شهرهای لرنشین حساب می آید.
در کنار لری خرم آبادی و بخشی از مردم این منطقه با گویش های مختلفی از جمله لری بختیاری و بروجردی و لکی تکلم دارند.
مردم خرم‌آباد مسلمان و شیعه هستند بعد از اکثریت مسلمانان یهودیان بزرگترین جمعیت اقلیت دینی در این شهر را به خود اختصاص می‌دهند. متاسفانه وضعیت اقتصادی و اشتغال به کار در خرم آباد مناسب نیست و نرخ بیکاری در این شهر و استان در رده بالا قرار دارد.
- نیروگاه سیکل طبیعی
- پتروشیمی خرم آباد
- شرکت صدر فولاد
بخش بزرگی از اقتصاد و اشتغال این شهر را بر عهده گرفته است. در کنار همه این ها گردشگری تاریخی و طبیعی و فروش صنایع دستی از جمله فرش به اقتصاد این شهر کمک می کند.
بخشی از گردش مالی خرم اباد به واسطه فروش صنایع دستی تامین می شود. علاوه بر این ها باغداران داران و کشاورزان زیادی در این منطقه مشغول به کار هستند و گوشه از اقتصاد را به خود تخصیص داده اند.
در سالهای اخیر به دلیل مشکلات مالی و تحریم ها و خصوصی سازی برخی از شرکت ها و کارخانه ها باعث تعطیلی بخش های مختلف از شرکت های دولتی شد و بر نرخ بیکاران این استان افزوده شد.
خرم آباد از دو واژه خرم و آباد تشکیل شده است که ترکیب آن ها در کنار هم به معنای جایی سرسبز و دارای بناهای آباد می باشد. اما این معنی در زبان لری یعنی خورموء با معنی سرسبزی همخوانی ندارد.
خور به معنی خورشید است موء به معنای شدن است و می‌توان معنای فرو رفتن یا نشستن را به خود بگیرد و این به دلیل شکل قیفی مانند شهر خرم آباد است که در میان دره ها محصول شده است.
معنای اصطلاح خورموء یعنی محل فرو رفتن خورشید، دقیقا جایی که خورشید در آن فرو می رود اگر مسافر این شهر هستید در هر طرف و در فاصله ۵ تا ۱۰ کیلومتری از آن در زمان غروب خورشید می توانید فرو رفتن خورشید را در میان دره ها تماشا کنید.
تاریخچه شهر خورشید
در زمان های قدیم شهر مهم ایلامی ها، خرم آباد بوده است. بسیاری از محققان بر این باورند که شهر قدیمی شاپور خواست در زمان ساسانی و قرن اول هجری که دارای اهمیت بسیار زیادی بوده است.
شهر قدیمی خایدالو و مکان فعلی خرم آباد قرار داشته است در اواخر قرن ششم خاندان اتابک لورکوزن شهر خرم آباد را به عنوان مرکز حکومتیشان انتخاب کردند و آن را گسترش دادند. احتمالاً در اثر حمله مغولان بخش بسیار زیادی از این شهر ویران شده است.
دژ شاپورخواست از شهرهای دوره ساسانیان بود. این شهر در مکانی که امروزه آن را خرم آباد می نامند قرار داشت و به دستور شاپور دوم بنا شده بود شاپورخواست بعد از حمله مغولان به ایران به صورت کامل تخریب شد.
بعد از قرن هشتم تنها نام خرم آباد در این منطقه مشاهده می شود.
فلک الافلاک نام اصلی شهر خرم آباد فعلی بود و باعث شکل گرفتن این منطقه شده بود. صفویان در دوره خود به آبادانی این شهر پرداختند. شهر خرم آباد در زمان قاجار به محله های اطراف قلعه فلک الافلاک افلاک محدود می‌شد.
محله هایی مثل:
- درب دلاکان
- پشت بازار
- درب باباطاهر
از معروف ترین محله های این شهر در زمان قاجار می باشد. در دوران پهلوی ساختمانها مثل:
- سربازخانه
- ستاد لشکر
- پنج ارتش
- اسطبل
در محدوده حصار دوازده برجی در قلعه فلک الافلاک بنا شد که دو ساختمان از تمامی ساختمان های گفته شده در محوطه سپاه قرار گرفت و ساختمان دیگری که معروف به ساختمان اصطبل بود در سال ۱۳۷۸ به واسطه سپاه پاسداران تخریب شد.
در دوره هشت سال دفاع مقدس استان لرستان به دلیل همسایگی اش با استان های مرزی در جنوب غربی و غرب از نظر فعالیت اهمیت بسیار زیادی داشت.
خرم آباد به دلیل قرار گرفتن در مسیر شمال به جنوب بارها مورد حمله هوایی و موشکی از سمت ارتش عراق قرار گرفت. مرکز شهر خرم آباد ۱۴۰ بار در تمامی سالهای دفاع مقدس مورد اصابت موشک قرار گرفت و ۲۳۵۴ نفر در آن بر اثر حملات موشکی کشته شدند.
این شهر که امروزه به نام خرم‌آباد شناخته میشود از اولین سکونتگاه های مردم ایران به حساب می آمد. غار های مسکونی در میان دره های متعدد خرم آباد وجود داشت و در آن زمان پناهگاه افراد غارنشین بود از میان این قاره ها می توان به یافته پاسنگر، گراجنه کنجی، اشکفت قمری اشاره کرد .
تاریخ گذاری ها همگی از طریق آزمایشات رادیو کربن در غار کنجی که در خرم آباد قرار گرفته است از ۴۰ تا ۵۰ هزار سال پیش خبر می دهد.
این شهر بار ها مورد هجوم دشمنان غیر ایرانی قرار گرفته است. از مهمترین آنها می توان به حمله مغول ها و حمله اعراب اشاره کرد.
حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ قمری در رابطه با شهر خرم آباد این گونه بیان می کند:(( بعد از حمله مغول در زمان صفویه خرم آباد مرکز حکومتی والی لرستان فیلی بود، بعد از این دوره و در اثر حمله سپاه عثمانی به غرب ایران این شهر به صورت کامل ویران شد در دوره قاجار قلعه فلک الافلاک به دستور محمد حسین میرزایی دولتشاه به صورت کامل و بازسازی گردید.))
ماموران روسیه در سال ۱۹۴۵ میلادی به سمت شهر خرم‌آباد آمد و این شهر را دارای چهار مسجد، هشت گرمابه و یک محله یهودی نشین توصیف نمود.
در سال ۶۴۰ قبل از میلاد مسیح آشوربانیپال پادشاه آشور به سمت این شهر آمد و آن را نابود کرد.
تمدن دیرینه ایلام و شهر خایدالو بعد از هزاران سال مقاومت در برابر اقوام بسیار قدرتمندی همچون بابلی ها، آشوریها، اکدی ها، سومری ها از دشمن خود آشور شکست خوردند و به صورت کامل از صفحه روزگار محو شدند.
حقایق جالب راجع به شهر خرم آباد لرستان
این است که این شهر در واقع نخستین سکونتگاه مردم در دنیا بوده است آن گونه که اسناد و مدارک نشان می دهد به ۴۰ تا ۵۰ هزار سال قبل از میلاد برمی گردد. از مهمترین ویژگی های طبیعی که برای شهر خرم آباد می توان بیان کرد وجود منابع آب زیرزمینی متعدد و چشمه های درون شهری بسیار زیادی است این شهر به گونه ای می باشد که انگار بر روی آب بنا شده است.
از استان لرستان و شهر خرم آباد آثار تاریخی و باستانی متعددی به دست آمده است که هر کدام از آنها به یک دوره خاص تعلق دارند. این دوره ها را می توان به سه دسته تاریخی تقسیم بندی کرد.
دوره ایران باستان
دوره اسلامی
همچنین دوره قبل از تاریخ
اثاری که از دوران ماقبل تاریخ در استان لرستان به دست آمده است شامل:
کنده کاری های قاره ها
- نقاشی ها
- سفالینه ها
- اشیای مفرغی
هستند. کیفیت آثار مفرغی به دست آمده است غارهای لرستان به حدی عالی است که این منطقه را محدوده ی مفرغ دنیا می‌دانند.
یکی از پیشرفته ترین رصدخانه ها که در خاورمیانه است رصدخانه کاسپین می باشد.
که با دارا بودن امکانات رفاهی متعددی همچون:
- هتل
- کافی شاپ
- رستوران گردان
- فروشگاه
بر بالای کوه مدبه قرار گرفته است. در سال ۱۳۸۹ سازمان ملل متحد شهر خرم‌آباد را به عنوان شهر نمونه برای گردشگری انتخاب کرد.
بر اساس این انتخاب قرار بود طرح توسعه پایدار شهری اجرا شود محور اصلی اجرای این طرح قلعه فلک الافلاک و بود اما متاسفانه این طرح به وسیله مسئولان جدی گرفته نشد و به مرحله اجرا نرسید. در آن زمان قرار بود ۷۰۰ هزار دلار برای این کار هزینه شود اما هزینه اجرای این طرح بنا به گفته عضو اتاق بازرگانی استان لرستان حداقل دو میلیون دلار است.
آداب و رسوم شهر خرم آباد لرستان
آداب و رسوم مردم خرم‌آباد برگرفته شده از تاریخ و حیطه فرهنگی این استان و دیگر اقوام لر هست که در دیگر مناطق کشور کمتر دیده می شود. در کنار آن رسم و آیین های همسایه های عرب زبان و کرد مقدار ناچیزی بر روی این آداب و رسوم تاثیر گذاشته است.
از جمله آداب و رسوم مردم خرم آباد می توان به:
- مراسم آیین گل مالی که نوعی سوگواری است
- شو چله
- مراسم عروسی که شامل سرنجه کیخایی شیربها و سیاهه و غیره است.
- همچنین بازی های محلی
دیگر چیزها اشاره کرد. سواری در لرستان و در شهر خرم آباد با آیینه بسیار منشور گل مالی عجین شده است. در این روز مردم برای نشان دادن سوگواری برای یک مرگ یکی از اعضای خانواده یا در عزاداری های مذهبی همانند ایام محرم خود را با گل می پوشانند و به عزاداری های بسیار غمگینی می‌پردازند. گل مالی در زبان لری به صورت خره گیری تلفظ میشود که این من این واژه به معنای گل مالی میباشد. سوگواری محرم چند مرحله دارد از روز هفتم محرم با رسمی به نام تراش عباس آغاز میشود.
مردم در این روز به حمام میروند و گوش و سر و صورت خود را به صورت کامل اصلاح می‌کنند و لباس تمیز می پوشند و بعد از آن روز آتش بزرگی برپا کنند عزاداران که صبح زود خود را در حوضچه های بزرگی از گل می اندازند به کمک این آتش خود را خشک می کنند و در کنار آتش به سینه زنی و زنجیرزنی می‌پردازند.
شب یلدا که در آیین لرستان به آن شو چله هم گفته می شود ریشه آن به هزاره سوم و چهارم قبل از میلاد برمی گردد. البته این آیین به مانند گذشته رونق ندارد و تنها در خاطرات مادربزرگ و پدربزرگ ها می توان از آن ها یاد کرد در این شب جوانان و نوجوانان لر همزمان با تاریک شدن هوا به سمت پشت بام خانه های همسایه می رفتند و به واسطه شالی از بالای بام آویزان می‌کردند و با خواندن شعری به مضمون:
چٍلّه بُونی تو بَچو ، وایَک ریمون لُو بوم(طناب بندازید بچه ها باهم بریم لب بام)
دُر بَکیم گلونی مو ، کشمش بونن دش سی مون (آویزون کنیم روسری هامون رو تا کشمش بریزند توش برامون)
امشو اوّل قاهاره، خیر دٍ حونَت بَواره(امشب اول یلداست خیر به خونت بباره)
نون و پنیر و شیره ،کیخا حونَت نمیره (نون و پنیر و شیره سرپرست خونت نمیره)
امشو اوّل قاهاره، کَت و گلونی وِه هاره (امشب اول یلداست شال و روسری آویزونه)
نم نم بارو می باره، صاحو حونه بیاره (نم نم بارون می باره صاحبخونه بیداره)
امشو اوّل قاهاره ،بعدٍ زٍمسّو باهاره (امشب اول یلداست بعد از زمستون بهاره)
چی ئی به کُشکَه بیاره، کَرَمِت بی شماره (چیزی بده کوچیکه بیاره کرمت بی شماره)
امشو اوّل قاهاره، خیر دٍ حونَت بَواره( امشب اول یلداست خیر به خوونت بباره)
نون و پنیر و شیره، کیخا حونَت نمیره(نون و پنیر و شیره سرپرست خونت نمیره)
از صاحب خانه می خواهند که هدایا را به شال آویزان کنند و آنها به سمت بالا می کشد. مردم لرستان برای جشن نوروز از اوایل اسفند ماه به استقبال آن می روند. مراسم نوروز در این استان شامل آیین هایی مانند کوسه سوار، دید و بازدید و سیزده بدر می شود که همچنان تعدادی از این آداب و رسوم پابرجا هستند و مردم شهر خرم آباد روز اول اسفند کاسه چراغ و قرآن را در سینی می گذارند و به استقبال خانه تکانی می روند. از دیگر آیین هایی که مرتبط با این عید نوروز است رسمی کوسه سوار هست که در آن اهالی داستانی در رابطه با پیرزنی به نام ننه پیره را روایت می کنند.
در مراسم عروسی لر ها انتخاب عروس به واسطه خانواده داماد انجام می شود که این آیین را سرنجه میگویند آنا در مراسم خواستگاری که به آن کیخایی گفته می شود چند تن از بزرگان طایفه و ریش سفیدان را برای به جا آوردن رسم خواستگاری همراه خود میبرند. از دیگران آیین های عروسی در میان لرهای خرم آباد است به رسم شیر بها می توان اشاره کرد.
از مهمترین بخش های فرهنگ مردم لر موسیقی آنها است که تنوع و پیشینه‌ای سخن دارد و به دو بخش آواز و ساز تقسیم بندی می شود ترانه های موسیقی دوری از هفت قسمت موسیقی تشکیل شده است که شامل ترانه های غنایی و عاشقانه حماسی و رزمی سوگواری و کار طنز و سوژه های مذهبی هستند.
غذاها و خوراکی های محلی شهر خرم آباد لرستان
از محبوب ترین غذاها و خوشمزه های استان لرستان می توان به نان محلی ساجی، آش ترخینه، شیرینی کاک، انواع حلوا و عسل روغن حیوانی شهر دلفان، سمنو و کلوچه بروجرد، کباب کوبیده بروجرد اشاره کرد.
به جگر و غذاهای مختلف و خوشمزه دیگر می‌توان اشاره کرد. آش ترخینه از غذای محلی مردم همدان لرستان و کرمانشاه است و ما موادی مانند ترخینه سنتی پیاز آب سبزی آش در آن ریخته میشود. نان ساجی هم نوعی نان نازک و پهن است که برای صفحه فلزی و برای دار دایره مانند پخته می شود.
نان ساج انواع مختلفی دارد که شامل:
- نان تپی
- نان تیری
- ته کله ای
لرستان بسیار معروف است.
و این به دلیل قرار گرفتن این استان در میان طبیعت بکر مراتع و جنگل‌های انبوه است که یکی از بهترین مکان ها برای پرورش عسل در این استان به حساب می آید در سفر به خرم آباد حتماً خرید عسل طبیعی و مرغوب را فراموش نکنید.
سوغات و صنایع دستی شهر خرم اباد لرستان
استان لرستان و بالأخص شهر زیبای خرم آباد دارای صنایع دستی متعددی است که در میان آنها می توان به جاجیم بافی گیوه دوزی نمدمالی ماشته بافی اشاره کرد.
جاجیم نوعی زیرانداز است که به حالت دورویی بافته میشود و در بیشتر روستاهای ایران نسبت به بافت آن اقدام می کنند.
ولی خرم آبادی ها در این بافت این زیرانداز ها تبحر خاصی دارند البته طرح و بافت آن در هر منطقه‌ای با دیگری متفاوت است و به دلیل طرح و نقش بسیار زیبای جاجیم های خرم آباد بسیار مورد استقبال قرار گرفتن گیوه هم پاپوش سنتی کشورمان است.
که در بسیاری از نقاط ایران تولید میشود. ولی بافت آن در لرستان رونق چشمگیری دارد.میشود یکی از صنایع بسیار قدیمی در استان لرستان و بالاخص شهر خرم‌آباد نمد بافی است که ساخت آن در خرم آباد و بروجرد رونق بیشتری دارد. از این نعمت ها بیشتر برای تن پوش های نمدی انواع زیرانداز تولد کلاه های نمدی استفاده می کنند.
ماشته بافی هم نوعی دستبافته پشمی و طرحدار هست که در بیشتر نقاط ایران آن را به نام جاجیم می‌شناسند. اما در شهر خرم آباد و کرمانشاه آن را به نام ماشته یا موج می خوانند در ساخت این محصولات از نخ پشمی رنگی استفاده می کنند و بیشتر آن را برای زیر انداز رو انداز کرسی و پیچیدن رختخواب به کار می برند از دیگر هنرها و آثار دستی به قالی بافی و خراطی هم اشاره کرد.
برترین جاذبه ها و دیدنی های خرم آباد
خرم آباد زیبا با داشتن تاریخی طبیعی و کهن، دیدنی های بسیار زیادی را در دل خود جای داده است. قلعه فلک الافلاک الافلاک جز مشهورترین جاذبه های خرم آباد و نمادین شهر شده است قلعه فلک الافلاک افلاک یا دژ شاپور خواست در شهر خرم اباد لرستان قرار دارد و به راحتی می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد از آثار باستانی بسیار ارزشمند شهر خرم‌آباد مناره آجری ۹۰۰ ساله هست.
این سازه در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و در گذشته برای هدایت کاروان‌ها و دیده‌بانی از آن استفاده می‌کردند البته ارتفاع این مناره در طول سال ها سال ها به وسیله عوامل متعدد طبیعی کم شده است این برج امروزه دارای ۹۹ پله و ۳۰ متر ارتفاع می باشد.
نگین خرم آباد یا دریاچه کیو در شمال غربی این شهر قرار دارد و در میان ساختمان‌های کوچک و بلند بسیار خودنمایی می‌کند این دریاچه ۷ هکتار وسعت وسعت دارد و یکی از مهم ترین مکان های شهر خرم آباد برای تفریح و خوشگذرانی است.
یکی دیگر از دریاچه های لرستان دریاچه گهر می باشد.
اقامت در سفر به خرم آباد و جاهای دیدنی خرم آباد
شهر خرم آباد در حال حاضر دارای ۱۲ هتل ۵ستاره و یک تله ستاره است و هتل ۵ ستاره دیگر در این شهر در حال احداث می باشند در کنار این هتل ها و مسافرخانه ها و مهمانسرا های متعددی برای اقامت وجود دارد اقامتگاه های بوم گردی خرم آباد بیشتر به شهرهای اطراف و جاذبه های طبیعی استان ختم می شود. علاوه بر تمامی اینها در کنار جاذبه های طبیعی این شهر زیبا می توانید از مخمل کوه و آبشار های مختلفی که در اطراف آن قرار دارند هم دیدن کنید و در این مناطق به صورت کمپ اقامت کنید. جاهای دیدنی خرم آباد ان قدر زیاد است که نمی توانید در یک تا دوروز ان را ببنید.
جاهای دیدنی خرم اباد را می توانید بر روی نقشه خرم آباد پیدا کنید. در نقشه خرم اباد به اختصار و کامل جاهای دیدنی خرم اباد وجود دارد. جاهای دیدنی خرم اباد را بهتر است با کمک یک تورلیدر ببنید و به زیبایی های پی ببرید. در زمستان که خرم اباد پوشیده از برف است جاهای دیدنی خرم اباد زیبا تر می شوند و در فصل زمستان هم توریستان زیادی برای دیدن جاهای دیدنی خرم اباد به این شهر زیبا سفر می کنند.
هواشناسی خرم آباد
خرم آباد که در منطقه استان لرستان واقع شده است آب و هوای خرم اباد بسیار خوبی است. آب و هوای خرم آباد معمولاً گرم است و میزان بارش برف و باران در این شهر کم است. در فصول گرم آب و هوای خرم آباد گرم می شود.
اگر قصد سفر به این شهر زیبا را دارید بهتر است ابتدا به هواشناسی خرم آباد مراجعه کنید و آب و هوای شهر را بسنجید سپس اقدام به سفر کنید در واقع با دیدن آب و هوای خرم آباد می توانید بفهمید که چه زمانی مناسب سفر است . آب و هوای خرم آباد را از طریق هواشناسی خرم آباد می توانید پیدا کنید. هواشناسی خرم آباد یکی از دقیق ترین هواشناسی های ایران است که این هواشناسی خرم آباد به صورت دقیق به بررسی اب و هوای استان لرستان می پردازد.
فرودگاه خرم آباد
فرودگاه داخلی خرم آباد در سال ۱۳۲۲ با داشتن باندی به عرض ۳۰ متر و طول ۱۸۰۰ متر بعد از جنگ جهانی دوم به واسطه متفقین ساخته شد از این باند در آن زمان برای پرواز هواپیماهای ملخی استفاده می‌نمودند. بعد از خاتمه جنگ جهانی دوم شرکت ملی نفت ایران و مخابرات لرستان این زمین را خریداری کردند و بازسازی نمودند.
در سال ۱۳۵۵ مسئولیت این فرودگاه به سازمان هوایی کشور تحویل داده شد و در سال ۱۳۶۲ ساختمان جدیدی در این فرودگاه ساختند و از آن زمان تاکنون به خدمات رسانی برای مسافران مشغول شده است.
دانشگاه های خرم آباد
دانشگاه های خرم آباد از مراکز مختلفی ساخته شده اند. دانشگاه‌های خرم آباد جز برترین دانشگاه های ایران به حساب می‌آیند که هر سال میزبان مهمانان مختلفی هستند.
پژوهشگران دانشگاه های خرم آباد بیار زیاد هستند و این پژوهشگران باعث شده‌اند که کیفیت دانشگاه های خرم آباد بالاتر قرار بود از جمله دانشگاه های استان لرستان می توان به دانشگاه علوم پزشکی خرم آباد اشاره کرد.
دانشگاه علوم پزشکی خرم آباد هر ساله پذیرای دانشجویان پزشکی و پرستاری است. دانشگاه علوم پزشکی خرم آباد یکی از برترین دانشکده های پزشکی به حساب می آید. دانشجویان فارغ التحصیل از علوم پزشکی خرم آباد به یکی از بهترین و ماهرترین پزشکان در ایران تبدیل می شوند دانشکده علوم پزشکی خرم آباد از بهترین دانشگاه های خرم‌آباد محسوب میشود و دانشکده علوم پزشکی خرم آباد ارزش دانشگاه های خرم آباد را بیشتر کرده است آن هم به دلیل استادان ماهر و دانشجویان با استعداد است .
هتل خرم آباد
هتل خرم آباد بسیار زیاد هستند و در بخش های مختلف از سال میزبان مهمانان مختلف هستند. از جمله هتل خرم آباد می توان به هتل آزادی اشاره کرد که این هتل دو ستاره است و کیفیت آن بسیار بالاست از دیگر هتل خرم آباد می توان به هتل رنگین کمان اشاره کرد این هتل نیز به نوبه خود یکی از بهترین هتل های ۴ ستاره خرم آباد محسوب میشود.
که سالانه میزبان گردشگران خارجی است.
علاوه بر هتل خرم آباد می توان به مهمانسرای جهانگردی سراب نیز اشاره کرد. که مهمانسرا یکی از مهم با کیفیت ترین مهمان سرا ها در خرم آباد محسوب می شود.
نقشه خرم آباد
نقشه خرم آباد تمام مکان های دیدنی را به خوبی نشان می دهد. در واقع نقشه خرم آباد بیانگر زیبایی های این شهر تاریخی است.
عکس خرم آباد
عکس خرم آباد را می توانید از سایت های مختلفی تهیه نمایید. عکس خرم آباد از مناطق مختلف در دست است اما به قول معروف شنیدن کی بود مانند دیدن. عکس خرم آباد تمام زیبایی های شهر خرم اباد لرستان را نشان می دهند. عکس خرم آباد شامل:
- طبیعت شهر خرم اباد لرستان
- مکان های تاریخی شهر خرم اباد لرستان
- اداب و رسوم شهر خرم اباد لرستان
است.