مشهد دومین شهر بزرگ ایران، بدون شک بزرگ ترین جاذبه های معنوی را در خود جای داده است. وجود با برکت امام رضا علیه السلام شیعیان زیادی را از سراسر دنیا سالانه به این شهر میکشاند. با وجود اینکه بخش اعظمی از جمعیت شهروندان مشهد شیعیان هستند اما در این بین اقلیت های مذهبی نیز در این شهر سکونت دارند.
تور مشهد با قیمت های عالی و هتل های مختلف
مشهد شهر مذهب های مختلف است و تقریبا همه نوع دین را در این شهر میتوانید پیدا کنید. ارامنه از گروه های اقلیت مذهبی هستند که شهروند مشهد میباشند؛ از همین رو عبادتگاه ها و آرامگاه های مخصوص به خود را دارند. قبرستان ارامنه مشهد یکی از جاذبه های تاریخی این شهر است که دیدن آن برای کسانی که دین متفاوتی دارند جالب و دیدنی است؛ اما قبرستان ارامنه مشهد کجاست؟ شرایط ورود به قبرستان ارامنه چیست؟ در ادامه مجله سفرآس 24 بخوانید.
قبرستان ارامنه؛ مکانی تاریخی در مشهد
قدم زدن در آرامستان هایی که مملو از انسان هایی است که زمانی در این دنیا بودند، میخندیدند، تحصیل میکردند، و شاید تاثیرهایی بر جامعه گذاشته اند و اکنون آرام در جایگاه ابدی خود خوابیده اند حس عجیب و جالبی میتواند باشد. امروزه برخی از آرمستان ها مانند قبرستان ارامنه مشهد دیگر به جاذبه های دیدنی تبدیل شده اند و روزانه افراد زیادی در بین قبرها قدم میزنند.
[irp posts=”4604″]
هر چه قبرستان تاریخی تر و قدیمی تر باشد حس و حال بازدید آن نیز عجیب و جالب تر میشود. قبرستان ارامنه های مشهد یکی از تاریخی ترین آرامستان های این شهر است که به جاذبه ای توریستی تبدیل شده است.
تاریخچه قبرستان ارامنه
این قبرستان قدمتی بیش از صد سال دارد و همین قدمت قبرستان ارامنه مشهد را به گورستانی تاریخی مبدل کرده است. این آرامگاه ها در گذشته محل دفن مسیحیانی بوده که در مشهد قدیم و شهر طوس زندگی میکردند. در گذشته قبرستان ارامنه مشهد فاصله زیادی با شهر داشته است اما با گذشت زمان و گسترش فضاهای شهری این قبرستان در نزدیکی مرکز شهر قرار گرفته است و تا این حد به شهر نزدیک شد که شما در تور زمینی مشهد به راحتی می توانید ازین مکان دیدن کنید!
برخی از پروژه های عمرانی مربوط به شهرداری سبب شد تا بخشی از قبرستان ارمنی های مشهد چیزی در حدود 2584 متر مربع از آن تخریب شود و سنگ قبرهای آن به مکانی دیگر منتقل شوند؛ در نتیجه دیگر وسعت و بزرگی گذشته را ندارد اما با این حال به یکی از جاذبه های شهر مشهد تبدیل شده است و همچنان دارای وسعتی به مساحت 4542 متر مربع است که نشان دهنده بزرگی آن است. پیدا کردن ادرس قبرستان ارامنه مشهد آسان است بنابراین میتوانید به آسانی آن را پیدا کرده و ساعت ها در این قبرستان قدم بزنید و حس و حال عجیبی را تجربه کنید!
علت تفاوت در اشکال صلیب های این قبرستان چیست؟!
ممکن است متفاوت بودن شکل صلیب ها و سنگ قبرها توجه شما را به خود جلب کند. اگر کمی بیشتر دقت کنید متوجه این تفاوت در اشکال خواهید شد. اما علت تفاوت صلیب ها در قبرستان ارمنی های مشهد چیست؟ افراد مختلفی با فرقه های مختلف مسیحیت در قبرستان ارامنه در مشهد دفن شده اند. فرقه های مختلفی همچون ارتودکس ها، کاتولیک ها، ارامنه گریگور و آشوری ها در این آرامستان به خاک سپرده شده اند که همین تفاوت در فرقه باعث ایجاد تفاوت هایی در صلیب ها و سنگ قبرها شده است.
صلیب مخصوص فرقه ارتودکس‌ها، اشکال چلیپای معمول را نداشته و دو خط اضافه، که یکی مورب در پایین و یکی صاف در بالای صلیب است، باعث وجه تمایز آن با بقیه صلیب‌ها شده است. صلیب معمولی و چلیپایی که همه ما بارها آن را دیده ایم مربوط به صلیب کاتولیک‌ها میباشد و به همان شکل معمول است. صلیب های ارمنی ها نیز حالتی شبیه به طرح گل دارد.
اگر صلیب‌هایی که در انتهای آن شکل نیم دایره است، به چشم‌تان خورد، بهتر است بدانید که این صلیب‌ها متعلق به متوفی فرقه آشوری است. نوع و شکل سنگ قبرهای قبرستان ارامنه مشهد با توجه به شهرت و ثروت افرادی که در آنها دفن شده اند، متفاوت است.
متفاوت ترین سنگ قبر آرامستان
در بین سنگ قبرهایی که در قبرستان ارامنه مشهد وجود دارد یکی از سنگ ها خیلی خودنمایی میکند و شکلی مانند کتاب دارد. میتوان گفت متفاوت ترین سنگ قبرستان ارامنه های مشهد نیز همین سنگ است. این آرامگاه مربوط به نویسنده ای 25 ساله به نام سدا مستوفیان است که خیلی زود چشم از جهان گشود. اگر به بازدید از قبرستان ارامنه مشهد رفتید دیدن این سنگ قبر میتواند برای شما جالب باشد.
اولین فرد مدفون شده در قبرستان ارمنی های مشهد
در دوره ای از زمان دفن شدن مسیحیان در قبرستان روس ها ممنوع شده بود و همین موضوع سبب آن شد تا عده زیادی از ارمنی ها به فکر خرید گورستان در مشهد بیفتند. گفته میشود فوت زنی ارمنی در سال 1939 میلادی سبب شکل گیری این قبرستان ارامنه مشهد شد. امروزه دیگر کسی در این قبرستان دفن نمیشود و آخرین فرد مدفون شده در قبرستان ارامنه در مشهد فردی به نام شورا محرابیان است که در سال 1374 در اینجا به خاک سپرده شد.
کلیسای کاتارینه؛ تاریخ و عبادت
از در ورودی قبرستان که وارد میشویم ساختمان ساده و سفید رنگ اولین چیزی است که توجه را به خود جلب میکند. این ساختمان در وسط محوطه و در امتداد شرقی_غربی قرار گرفته است. این کلیسا برای مراسمات و تشریفات قبل از تدفین ساخته شده است و نام کاتارینه را یدک میکشد.
کلیسای مریم مقدس یا معروف به “کلیسای ارمنی سنت مسروپ” در شهر مقدس مشهد واقع شده است. این کلیسا تنها کلیسای ارمنی مشهد است که توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در لیست آثار تاریخی و فرهنگی کشور ثبت شده است.
این کلیسا توسط ارامنه مشهد در سال 1941 در مشهد ساخته شده است. نام کلیسا: “کلیسای سنت مسروپ ارمنی” است. قدمت این بنا به دوران پهلوی اول برمی گردد. در گذشته، این کلیسا محل عبادت مسیحیان مشهد بود، اما پس از مهاجرت آنها از شهر، این کلیسا به عنوان میراث ملی ثبت شد و در حال حاضر غیر فعال است. با توجه به آثار ارمنی مشهد، گورستان تاریخی ارامنه، واقع در مرکز مشهد تنها گورستان ارامنه در شهر مشهد است.
کمی که در کلیسا پیش تر میرویم محل شمعدانی کلیسای مریم مقدس را میبینیم. این مکان شاید آرامش بخش ترین نقطه برای مسیحیانی که وارد قبرستان ارامنه مشهد میشوند، باشد. بارها در کلیساهای مختلف دیده ام که چگونه مسیحیان هنگام شمع روشن کردن در این مکان ها آرامش پیدا میکنند و به راز و نیاز مشغول میشوند.
جزئیات بیشتر قبرستان ارامنه در مشهد
قبرستان ارامنه های مشهد که ارزش تاریخی و سیاسی زیادی دارد، با شماره 31444 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. این امر با مشارکت شورای خلافت ارامنه تهران-شمال و پیگیری های آنها انجام شده است.
- در داخل قبرستان ارامنه مشهد کلیسا یا مادور (نمازخانه) با مساحت 102 متر مربع وجود دارد.
- طبق کتیبه ای که در ورودی این نمازخانه نوشته شده است، مجسمه های راهبه کاترین در سال 1947 توسط آرپنیک و مالکوم هارتونیاس ساخته شده است. پیکره راهبه به یاد مادر و مادر شوهرشان ساخته شده است که در همان مکان دفن شده اند.در تور نوروزی مشهد 1402 در بازدید از قبرستان ارامنه مشهد دیدن این کلیسا را نباید از دست دهید!
- با توجه به تاریخ های حک شده بر روی سنگ قبرها، قدیمی ترین سنگ قبر متعلق به سال 1918 و جدیدترین آن متعلق به سال 1995 است.
- همچنین مقبره های جنگ جهانی دوم در قبرستان ارامنه های مشهد وجود دارد.
- افراد مدفون گورستان ارمنیان مشهد اهل آمریکا ، روسیه ، گرجستان ، کانادا ، فرانسه و لهستان بودند. به همین دلیل است که نوشته های روی سنگ قبرها شامل خط فارسی، آرامی، ارمن، انگلیسی، لهستانی، فرانسوی و روسی است.
- مهمترین مقبره این گورستان متعلق به مبلغ آمریکایی لوئیس اف اسلستین است. وی در سال 1312 هجری قمری (1895 م) در مشهد مستقر شده بود.
- بخشی از مقبره های این قبرستان متعلق به مهاجران لهستانی است. آنها حقیقتی تلخ را از تاریخ جنگ جهانی دوم بازگو می کنند.
- در این گورستان ، بخشی مربوط به کشور لهستان وجود دارد. مردم لهستان در قسمت خاصی مدفون شده اند و اشکال سنگ قبرهای حکاکی شده بر روی قبرهای آنها بسیار متنوع است ، برخی از آنها مکانی برای بخور سوزها در نظر گرفته شده است.
- با توجه به تاریخ حک شده بر روی سنگ قبرها ، قدیمی ترین آن مربوط به اواخر دوره قاجار و جدیدترین آن مربوط به اوایل پهلوی دوم است. ک
- به نظر میرسد یکی از شرایط ورود به قبرستان ارامنه به همراه نبردن گوشی وبایل است که البته این شرط تنها برای کلیسا این آرامستان است.
قبرستان ارامنه مشهد کجاست؟
ادرس قبرستان ارامنه مشهد: کلیسا و قبرستان ارامنه مشهد در خیابان امام خمینی، نزدیک میدان “ده دی” مشهد واقع شده است.
[irp posts=”4616″]
از نمای بیرونی ساختمان، فقط گنبد سنگی سفید کلیسا نمایان است، گنبدی که با صلیبی در بالای آن تزئین شده است و نشان می دهد که این ساختمان یک کلیسا برای رهگذران است.
سخن پایانی
در مطالب گفته شده در سفرآس 24 به طور مفصل به سوال قبرستان ارامنه مشهد کجاست پاسخ دادیم. بازدید از قبرستان ارامنه مشهد به عنوانی مکانی تاریخی برای کسانی که دینی غیر از مسیحیت دارند میتواند تجربه جالبی باشد. کلیسا واقع شده در قبرستان ارامنه مشهد یکی از جاذبه های مشهد است که میتوانید از آن بازدید کرده و با فرهنگ و آیین مسیحیان بیشتر آشنا شوید.